Asliye Ceza Mahkemesi Görevleri *2022

Asliye Ceza Mahkemesi ceza yargılamamız içerisinde bulunan mahkemelerden biridir. Asliye Ceza Mahkemesi diğer ceza mahkemelerine oranla daha geniş bir alanda yargılama görev yetkisine sahiptir. 5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun veya özel kanunlar ile bir suçun yargılama yetkisi ve görevi herhangi bir mahkemeye verilmemişse yetkili olan mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir. Tek hakimli mahkemelerden biri olan Asliye Ceza Mahkemesi Ağır Ceza Mahkemeleri ile birlikte ceza yargılamamızdaki genel, esas görevli mahkemelerdendir. Diğer ceza mahkemeleri ise özel kanunlarla düzenlenmiştir.

Özel kanunlarla düzenlenen ceza mahkemeleri şunlardır:

• Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi
• Çocuk Mahkemeleri
• Çocuk Ağır Ceza Mahkemeleri

Asliye Ceza Mahkemesi Nedir?

Asliye Ceza Mahkemesi ceza yargılamasında en geniş alanda yargılama yetkisini haiz ceza mahkemesi olarak tanımlanabilir. Ağır Ceza Mahkemelerine göre bakmakla görevli olduğu suç tipleri fazlalık arz etmektedir. Sulh Ceza Hakimlikleri ise soruşturma safhasıyla ilgilenir. Cumhuriyet Savcısı tarafından yürütülen soruşturma esnasında hakim kararının olması gereken hallerin doğması halinde görev almaktadır. Soruşturma aşamasındaki tutukluluğa itiraz da Sulh Ceza Hakimlikleri tarafından incelenmektedir. Sulh Ceza Hakimlikleri ayrıca 5651 sayılı Bilişim Kanunu kapsamındaki talepler ile bir kısım idari para cezalarının itiraz mercii olarak da görev ifa ederler. Diğer kanunlardan kaynaklanan görev ve sorumlulukları da vardır. Ağır Ceza Mahkemelerinde yargılama heyet şeklinde yapılırken Asliye Ceza Mahkemesinde ise bu süreç tek hakim ile yürütülmektedir.

Asliye Ceza Mahkemesi Hangi Davalara Bakar?

Asliye Ceza Mahkemesi kanunda üst sınırı 10 yıl veya daha az olan hapis cezası öngörülen suçların yargılamasını yapmakla yükümlüdür.

Asliye Ceza Mahkemesinin bakabileceği davalardan bazıları şunlardır:

• Hakaret
• İftira
• Görevi Kötüye Kullanma
• Tehdit
• Hırsızlık 
• Kasten Yaralama
• Taksirle Yaralama
• Cinsel Taciz
• Cinsel Saldırı
• Kişiyi Özgürlüğünden Yoksun Kılma
• Özel Hayatın Gizliliğinin İhlali
• Uyuşturucu Kullanma Suçu
• Uyuşturucu Bulundurma Suçu
• Reşit Olmayanla Cinsel İlişki
• Şantaj
• Özel Belgede Sahtecilik
• Mala Zarar Verme
• Mühür Bozma
• Cumhurbaşkanına Hakaret
• Soruşturma ve/ veya Kovuşturma İşlemlerinin Gizliliğinin İhlal edilmesi
• Çocuğun Kaçırılması ve Alıkonulması Suçu
• Çevrenin Kasten ya da Taksirle Kirletilmesi
• Bilişim Sistemlerine Hukuka Aykırı Bir Şekilde Girme Suçu (Bilişim Suçları)

Asliye Ceza Mahkemesi Soruları

Asliye Ceza Mahkemesi ile ilgili sorulan soruların başında, Asliye Ceza Mahkemelerinin kuruluşu, işleyişi ve görevleri gelmektedir. Ceza mahkemelerine ilişkin düzenlemeler 5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanununda yapılmıştır. Bu kanunun 8. maddesine göre ceza mahkemeleri; asliye ceza mahkemeleri ve ağır ceza mahkemelerinin yanı sıra özel kanunlarla kurulan diğer ceza mahkemeleridir.

Ceza mahkemelerinin kuruluşu aynı kanunun 9. maddesinde düzenlenmiştir. Ceza mahkemeleri her il merkezinde kurulur. Bu mahkemeler kurulurken merkezin ve bölgelerin coğrafi unsurları, iş yükü ve yoğunluğu göz önüne alınacaktır. Hakım ve Savcılar Kurulunun olumlu görüşünün alınması şartıyla Adalet Bakanlığınca kurulması mümkündür. Ceza mahkemelerinin adları bulundukları il ve ilçelerden gelir. Bakırköy .. Ağır Ceza Mahkemesi, İstanbul .. Asliye Ceza Mahkemesi gibi.

Ağır Ceza Mahkemesi ve Asliye Ceza Mahkemesi arasında görev ilişkisi varken aynı yerde birden fazla Asliye Ceza Mahkemesi varsa (İstanbul 1. Asliye Ceza, İstanbul 2. Asliye Ceza , İstanbul 3. Asliye Ceza Mahkemeleri gibi) bunlar arasında işbölümü ilişkisi vardır.

Asliye Ceza Mahkemelerinin Görevleri Nelerdir?

Asliye Ceza Mahkemelerinin görevleri 5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun 11. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Kanunlar tarafından başka bir mahkemenin görevlendirilmemiş olması kaydıyla, Sulh Ceza Hakimliği ve Ağır Ceza Mahkemelerinin yargılamakla görevli olduğu suçlar, işler dışında kalan dava ve işlere Asliye Ceza Mahkemesi tarafından bakılır.

5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun 12. maddesinde Ağır Ceza Mahkemesinin görevleri belirlenmiştir. Buna göre

Kanunlarla ayrıca görevli kılınan haller dışında Ağır Ceza Mahkemelerinde görülecek davalar şunlardır:

• Yağma
• İrtikap
• Nitelikli Dolandırıcılık
• Resmi Belgede Sahtecilik
• Hileli İflas
• Terörle Mücadele Kanunun Kapsamına Giren Suçlar
• Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası Öngörülen Suçlar
• Müebbet Hapis Cezasını Gerektiren Suçlar
• On Yıldan Fazla Hapis Cezasını Gerektiren Suçlar

Ağır Ceza Mahkemesinin görevine giren ve kanunlarca yargılama yetkisi diğer mahkemelere verilen suçlar hariç olmak kaydıyla geriye kalan tüm ceza davaları Asliye Ceza Mahkemesinde görülecektir. Üst sınırı on yıl ve daha az cezayı gerektiren ceza davalarında da Asliye Ceza Mahkemeleri görevlidir.

Asliye Ceza Mahkemelerinin Kararlarına Karşı Başvurulabilecek Yargı Yolları

Asliye Ceza Mahkemesi tarafından verilen kararlara karşı yapılabilecek başvurulardan biri itirazdır. İtiraz yoluna, Asliye Ceza Mahkemeleri tarafından verilen ara kararlara karşı başvurulabilir. Ara kararlar davanın nihai sonucuna ilişkin kararlar olmamakla birlikte kesin olmayan, yargılamanın devamı sırasında verilen kararlardır. Asliye Ceza Mahkemelerinde daha çok tutuklamaya ilişkin verilen kararlara itiraz edilmektedir. Tutuklama kararına karşı bu kararın tebliğinden veya tefhiminden itibaren yedi gün içerisinde itirazda bulunulmalıdır. Aksi takdirde mahkemece itiraz dikkate alınmayacaktır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) karalarına karşı da itiraz yoluna başvurmak mümkündür. Yedi günlük süre tefhimden itibaren işlemeye başlar.

Asliye Ceza Mahkemesinin hemen hemen her kararına karşı istinaf yolu açıktır. Asliye Ceza Mahkemelerinin nihai kararlarına karşı tefhimden veya temyizden itibaren yedi gün içerisinde kararı veren mahkemeye istinaf talebini içeren bir dilekçeyle başvuru yapılması gerekmektedir. Yedi günlük süreler kanundan kaynaklanan kesin süreler olduğundan aynı zamanda hak düşürücü sürelerdir.

On beş yıl ve daha fazla olan cezalarda ise Bölge Adliye Mahkemeleri istinaf talebi aramaksızın resen incelemede bulunmaktadır.

Asliye Ceza Mahkemelerinin İstinafa Tabi Olmayan Kararları Nelerdir?

Asliye Ceza Mahkemesi tarafından verilen her karara karşı istinaf yoluna başvurmak mümkün değildir. İstinaf kanun yolunun kapalı olduğu kararlar 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 272. maddesinin 3. fıkrasında  hüküm altına alınmıştır.

Asliye Ceza Mahkemesinin istinafa tabi olmayan kararları şunlardır:

• Üç bin Türk Lirası veya daha azına karar verilen adli para cezaları (hapis cezalarından çevrilen adli para cezaları bu hükme dahil değildir.)
• Beş yüz günden fazla olmayan adli para cezasını gerektiren suçlardan beraat kararları
• Asliye Ceza Mahkemelerince verilen kararların kanunda kesin olduğu hüküm altına alınması ve kanun yolu öngörülmemesi

istinaf kanun yoluna tabi değildir.

Asliye Ceza Mahkemelerinde Yargılama Ne Kadar Sürer?

Asliye Ceza Mahkemesi yargılama süresi, delillerin toplanma süreci, mahkemenin iş yoğunluğu gibi etkenlere göre değişebilmektedir. Delillerin hızlı bir şekilde toplanması, varsa tanıkların ivedilikle dinlenmesi, mahkemenin dosya sayısının az olması halinde dava kısa bir sürede sonuçlanabilecektir. Aksi halde ise yargılama uzun yıllar sürebilecektir. Alanında uzman bir avukattan yardım almak süreci bilme ve takip edebilme açısından faydalı olacaktır.

Asliye Ceza Mahkemelerinde Verilen Kararlar Nelerdir?

Asliye Ceza Mahkemesi tarafından yargılama sonucu verilebilecek olan nihai kararlar şunlardır:

• Beraat Kararı
• Mahkumiyet Kararı
• Ceza Verilmesine Yer Olmadığına İlişkin Verilen Karar
• Davanın Düşmesi Kararı
• Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Kararı

Verilen bu kararlara karşı kanun yollarına başvurulabilmektedir.

Sonuç

Asliye Ceza Mahkemesi on yıl veya daha az hapis cezasını gerektiren suçların yargılamasını yapmakla yükümlü bir mahkemedir. Asliye Ceza Mahkemesi diğer kanunlarla başka mahkemelerin görevli kılınmadığı tüm ceza davalarına ve işlere bakmaktadır. Ağır Ceza Mahkemesi ve Sulh Ceza Mahkemelerinin görev sınırları kanunla belirlenmiştir. Yine özel kanunlarla Çocuk Mahkemeleri, Çocuk Ağır Ceza Mahkemeleri ve Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemelerinin görebileceği davalar ve yapabileceği işler düzenlenmiştir. Bunlar dışında kalan tüm ceza davalarında görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir. Asliye Ceza Mahkemesi bir yerel mahkeme olup kararlarına karşı itiraz ve istinaf/temyiz yolu açıktır.