Mala Zarar Verme Suçu *2022

Mala zarar verme suçu bir başkası tarafından kişinin taşınır veya taşınmaz mallarına bir zarar verilmesi veya değer kaybına uğratılması hallerinde söz konusu olmaktadır. Mala zarar verme suçu malın kısmen veya tamamen yıkılması, tahrip edilmesi, yok edilmesi, bozulması ve son olarak kullanılamaz hale getirilmesi seçimlik fiillerinden herhangi biriyle işlenebilmektedir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun Onuncu Bölümünde “Malvarlığına Karşı İşlenen Suçlar” başlığı altında 151-152 maddelerinde mala zarar verme suçu düzenlenmiştir. Mala zarar verme suçu temel hali ve nitelikli hali olmak üzere ikiye ayrılarak kanunda ele alınmıştır.

Mala Zarar Verme

Mala zarar verme suçu 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 151. ve 152. maddelerinde hüküm altına alınmıştır. 151. maddede suçun temel hali ve cezası düzenlenmişken, 152. maddede ise suçun nitelikli halleri ve cezası belirtilmiştir. Mala zarar verme suçu kasten işlenebilen suçlardan biridir. Taksirli hali kanunda düzenlenmemiştir. Taksir ile işlenildiği halde suç olarak açıkça düzenlenmeyen fiiller suç olarak isnat edilemez.

Mala Zarar Verme TCK

Mala zarar verme suçunun temel, basit hali 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 151. maddesinde düzenlenmiştir. Suçun temel halinin soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlu suçlar kapsamındadır. Malı zarar gören kişi bu zararı ve zarara uğratan kişiyi öğrenmesinden itibaren altı ay içerisinde Cumhuriyet Savcılığına şikayetini yapmalıdır. Aksi takdirde şikayete bağlı tüm suçlarda olduğu gibi altı aylık sürenin geçmesi sonrasında yapılacak olan şikayetin bir geçerliliği olmayacak, şikayete bağlı suçun soruşturması veya kovuşturması yapılamayacaktır.

Sahipli hayvanın öldürülmesi, bu hayvana zarar verilmesi veya değerinin azaltılması da mala zarar vermenin temel halini oluşturmaktadır.

Mala zarar vermenin nitelikli hali ise 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 152. maddesinde hüküm altına alınmıştır.

Bu maddenin 1. fıkrasına göre mala zarar verme suçu nitelikli halleri şunlardır:

• Kamu kurum veya kuruluşlarına ait kamunun hizmetine ayrılmış yer veya eşya hakkında,
• Yangın, sel, taşkın, kaza gibi tüm felaketlere karşı kişilerin korunması için tahsis edilen eşyalar veya yerler hakkında,
• Devlet ormanı sayılan yerler ayrı olmak kaydıyla, dikili ağaç, fidan vb. hakkında,
• Afetlerden korunmaya veya içme sularının sağlanmasına, sulamaya yarayan tesisler hakkında,
• İşverenlerin veya işçilerin grev veya lokavt sırasında işveren veya işçi sendikalarının sahibi olduğu bina, eşya ve tesis hakkında,
• Bina, tesis veya eşya siyasi partilere, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına veya üst kuruluşlara ait ise,
• Bir kamu görevlisinden öç almak amacıyla işlenmesi halinde,

suçun nitelikli halinin doğmuş olduğu kabul edilir.

Yine aynı maddenin 2. fıkrasında ayrı olarak düzenlenen nitelikli haller ise şunlardır:

• Mala zarar vermenin yakmak suretiyle işlenmiş olması,
• Çığın düşmesine, taşkına veya toprak kaymasına neden olunması,
• Nükleer, kimyasal, biyoloji silah kullanarak veya radyasyona maruz bırakarak

işlenmesi halinde de nitelikli haller söz konusu olacaktır.

Mala Zarar Verme Cezası

Mala zarar verme suçunun 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununu 151. maddesinde düzenlenen temel halinin cezası; hapis cezası olabileceği gibi adli para cezası da olabilmektedir. Hapis cezası dört aydan üç yıla kadar öngörülmüştür.

5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 152. maddesinin 1. fıkrasında düzenlenen nitelikli halinde verilecek hapis cezası bir yıldan dört yıla kadardır.

5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 152. maddesinin 2. fıkrasında düzenlenen nitelikli halinde ise verilecek hapis cezası bir katına kadar artırılır.

Mala Zarar Verme Suçunda Şahsi Cezasızlık Sebepleri, Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebepler

Mala zarar verme malvarlığına karşı işlenen suçlardan biridir. Mal varlığına karşı işlenen suçlarda şahsi cezasızlık sebepleri, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 167. maddesinin 1. fıkrasında düzenlenmiştir.

Mala zarar verme suçunda şahsi cezasızlık sebepleri şunlardır:

• Ayrılık kararı verilmeyen eşlerden birinin,
• Evlat edinen veya evlatlığın, altsoy veya üstsoyun veya bu derecede olan kayın hasımlarından birinin,
• Aynı konutta yaşaması şartı ile kardeşlerden birinin,

aleyhine karşı işlenmesi halinde cezaya hükmolunmaz.

Mala zarar vermede cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebepler 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 167. maddesinin 2. fıkrasında düzenlenmiştir.

Mala zarar verme suçunda cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebepler şunlardır:

• Hakkında ayrılık kararı eşlerden birinin,
• Aynı konutta yaşamayan kardeşlerden birinin,
• Aynı konutta yaşaması şartı ile amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci derece kayın hasımlarından birine karşı işlenmiş ise verilecek olan ceza yarısı oranında indirilir.

Mala Zarar Verme Suçunda Etkin Pişmanlık

Mala zarar vermede etkin pişmanlık hükümleri 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 168. maddesinde düzenlenmiştir.

Mala zarar verme suçunda etkin pişmanlık hükümleri şunlardır:

• Kovuşturma başlamadan önce mağdurun uğradığı zarar bizzat aynen geri veya tazmin şeklinde giderilirse, verilecek ceza üçte ikisine kadar indirilecektir.
• Kovuşturma başladıktan sonra etkin pişmanlık gösterilirse ceza yarı oranında indirilir.
• Mağdurun zararı tamamen karşılanmaz, kısmen giderilirse etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için mağdurun rızası aranır.

Mala Zarar Verme Şikayet Dilekçesi

Mala zarar verme suçu temel hali şikayete tabidir. Şikayet süresi mağdurun fiili ve faili öğrenmesinden itibaren altı aydır. Altı ayın geçmesiyle birlikte şikayet süresi dolmuş olacağından bu süreden sonra yapılan şikayet herhangi bir hukuki sonuç doğurmayacaktır. Mala zarar verme suçunun nitelikli hallerinde ise cumhuriyet savcılığı şikayeti beklemeksizin resen harekete geçebilmektedir. Yani suçun nitelikli hali şikayete tabi değildir.

Bir menkul veya gayrimenkul malına zarar verilen kişi şikayet dilekçesinde zararı ve bu zararın oluşmasına sebebiyet veren kişiyi, uğradığı zararın tespiti sağlanabiliyor ise maddi karşılığını belirtmeli, zararının giderilmesini ve failin cezalandırılmasını yazılı bir şekilde talep etmelidir. Yazılı olan bu dilekçe suçun işlendiği yerdeki Cumhuriyet Savcılığına verilmelidir.

Mala Zarar Verme Yetkili ve Görevli Mahkeme

Mala zarar verme suçu Asliye Ceza Mahkemesinin görev alanına girmektedir. Mala zarar vermede yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir. Davanın farklı bir mahkemede açılması halinde görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi mümkündür.

Taksirle Mala Zarar Verme

Taksirle işlenebilen suçlar kanunda sınırlı olarak sayılmıştır. İflas, yaralama, öldürme gibi suçların taksirli hali kanunda suç olarak düzenleme alanı bulmuştur. Mala zarar verme suçunun taksirle işlenebilmesi ise mümkün değildir. Kanun mala zarar verme suçunun sadece kasten işlenebileceğini açıkça belirtmiştir. Mala zarar vermenin taksirli hali Türk Ceza Kanununda suç olarak tanımlanmamıştır.

Mala Zarar Verme Suçu Uzlaşma

Mala zarar verme suçu 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 151. maddesinin 1. fıkrasında düzenlenen temel hali öncelikle uzlaştırma kapsamındadır. Uzlaştırma prosedürü mutlaka uygulanmalıdır. Öncelikle soruşturma evresinde uzlaşma teklif formu taraflara verilmelidir. Taraflar uzlaşır ise soruşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar verilir. Taraflar uzlaşamazsa soruşturma devam eder, yeterli delillerin olması halinde kovuşturma açılmasına karar verilir.

Kovuşturma aşamasında uzlaşmaya tabi bir suç için uzlaşma yolunun denenmediği anlaşılırsa dava durur. Uzlaşma için taraflara süre verilir. Bu sürenin sonunda taraflar anlaşırsa davanın düşmesine karar verilir. Tarafların anlaşamaması halinde ise yargılama devam edecektir.

Sonuç

Mala zarar verme suçu malvarlığına karşı kasten işlenebilen, taksirle işlenemeyen suçlardan biridir. Temel hali şikayete tabi olan mala zarar verme suçunun nitelikli hali ise şikayete tabi değildir. Mala zarar verme suçunda etkin pişmanlık hükümleri uygulanmaktadır. Etkin pişmanlık gösterilen yargılama evresine göre verilecek olan cezada belirli oranlarda indirim yapılmaktadır. Mala zarar verme suçu cezası, hapis veya adli para cezası olabileceği gibi gerekli şartların taşınması halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına dair karar da verilebilmektedir.