Yağma Suçu Nedir? *2022

Yağma suçu tehdit veya cebir kullanılarak bir başkasına ait malın hukuka aykırı bir şekilde kendi zilyetliğine geçirilmesiyle oluşur. Zilyetlik kavramı sadece taşınır mallarda söz konusu olacağından, taşınmaz mallar bakımından kanunda tanımlanan yağma suçunun unsurları gerçekleşmez. Taşınır malların malikinin veya zilyedinin rızası olmaksızın, tehdit veya cebirle elinden alınması, el koyulması, zilyetliğinden herhangi bir şekilde hukuka uygun olmayan bir yol ile çıkarılması yağma suçu temelini oluşturur. Yağma suçunun faili cebir veya tehdit kullanarak bir kişinin menkul malını, mülga 765 Sayılı Türk Ceza Kanunundaki tabiriyle “gasp eden” kişidir.

Farsça kökenli olan yağma kelimesinin Türk Dil Kurumuna göre; “Birçok kişinin zor kullanarak ele geçirdikleri malı alıp kaçması, talan.” anlamlarına gelmektedir.

Yağma Suçu Şikayetten Vazgeçme

Yağma suçu şikayete bağlı suçlar kapsamında değildir. Şikayete bağlı olan suçlar Türk Ceza Kanununda düzenlenmiştir. Şikayete bağlı suçlarda şikayet süresi fiili ve faili öğrendikten sonra altı aydır. Bu süre içerisinde fiil ve fail Cumhuriyet Savcılıklarına bildirilmelidir. Aksi takdirde bu tip suçların soruşturulması mümkün olmayacaktır. Yağma suçu bakımından ise şikayet aranmamaktadır. Cumhuriyet Savcılıklarından birinin suçu herhangi bir şekilde öğrenmesi halinde resen soruşturulmaya geçilecektir.

İlgili birimlerin kendiliğinden haberdar olmaması halinde bildirim usulü söz konusu olacaktır. Dava zamanaşımı süresinin geçmesi halinde suçun soruşturma veya kovuşturma aşamasına geçilebilmesi mümkün olmayacaktır. Yağma suçu dava zamanaşımı süresi on beş yıldır. Bu süre içerisinde suç savcılığa bildirilmelidir. Yağma şikayete tabi olan suçlardan biri olmadığı için şikayetten vazgeçme de hukuki yaşamda herhangi bir sonuç doğurmayacaktır. Soruşturmaya savcılık tarafından kendiliğinden devam edilecek, kovuşturma aşamasında ise suç mahkemece resen incelenip karara bağlanacaktır.

Yağma Suçunun Unsurları TCK

Yağma suçunun unsurları 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunun 148. – 150. maddeleri arasında hüküm altına alınmıştır. Türk Ceza Kanunun ilgili maddeleri hükmüne binaen suçun vücut bulabilmesi için asli unsurlar aranmaktadır. Buna göre bir kişinin menkul malının rızası dışında alınması durumunda ek olarak cebir veya tehdit olgusunun varlığı aranacaktır. Tehdit unsurunun gerçekleştiğinden bahisle hareket edebilmek için aşağıdaki durumlar göz önünde bulundurulmalıdır.

Bir kişinin malının tehditle alındığının kabulü için;

• Kişinin kendisinin veya ailesinden birinin, bir yakınının canına zarar verileceğinden,
• Kişinin kendisinin veya bir yakınının ölümle tehdit edilmemesine rağmen vücut bütünlüğüne zarar verileceği,
• Cinsel hayata, dokunulmazlığa halel getirileceği,
• Son olarak mal varlığına ciddi derecede zarar verileceği,

unsurlarından biriyle tehdit edilen kişi menkul bir malının zilyetliğini rızası olmaksızın bir başkasının hakimiyetine girmesine müsaade ederse bu suçun hukuki ortamda doğmuş olduğu kabul görecektir.

5237 Sayılı Türk Ceza Kanunun 148. maddesinin ikinci fıkrasında ise; bir kişi üzerinde cebir veya tehdit kullanılarak elinden senet alınması, imzalanmak istenmeyen senedin imzalatılması, boş senedin zorla doldurtulup imzaya zorlanması, bir senedin yok edilmesini, hukuken geçersiz hale gelecek şekilde tahrif edilmesine mecbur kılınması halinde yağma suçu varlığı söz konusu olacaktır. Mağdura uygulanan maddi, (dövmek, yaralamak, vücut bütünlüğünü bozucu vb. durumlar) manevi şiddet uygulanması veyahut kişinin kendisini kaybedecek veya savunamayacak hale getirilmesi de yağma suçunun unsurları arasında sayılan cebir olgusunun gerçekleştiğine karine teşkil edecektir.

Nitelikli Yağma Suçu (Nitelikli Haller)

Nitelikli yağma suçu kapsamında cezayı artıran nitelikli haller 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 149. maddesinin birinci fıkrasında sınırlı olarak sayılmıştır. Bu sayılanlar harici suçun cezasını artıran unsurlar mevcut değildir. Buna göre;

• Suçun delici, ateşli veya kanun tarafından silah olarak kabul gören bir silahla işlenmiş olması,
• Kişinin bir maske takarak, yüzünü boyamak suretiyle veya bir başka şekilde kendini tanınmayacak bir şekle sokması suretiyle,
• Birden fazla şahısla bir amaç doğrultusunda birlikte işlenmesi halinde,
• Yağmaya maruz kalan kişinin yolunun kesilmesiyle,
• Yağmanın konutta işlenmesi
• İşyerinde veya işyeri sayılan eklentilerde suçun işlenmesi
• Kendini beden veya ruh bakımından savunamayacak, güçsüz, düşkün kişilere (çocuk, yaşlı, hastalar vb.) karşı işlenmesi,
• Kişiler tarafından var olduğu bilinin veya olduğu varsayılan suç örgütlerinin sağladığı korkutucu yanlardan faydalanılarak,
• Bir suç örgütüne fayda sağlamak amacıyla,
• Hukuken gece sayılan vakitlerde işlenmesi (güneşin batmasından bir saat sonra başlar, güneşin doğmasına bir saat kalaya kadar devam eder)

yağma suçu fiilini işleyen kişiye verilecek olan hapis cezası suçun temel haline verilen cezadan daha ağır olacaktır. Yine suçun işlenmesi sırasında uygulanan şiddet, neticesi sebebi ile ağırlaşmış yaralamaya sebebiyet vermişse ayrıca fail kasten yaralama suçundan yargılanacaktır.

Cezayı Azaltan Haller

Yağma suçu bakımından cezayı azaltan haller 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 150. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Kişi bir tahsil etmek kaydıyla tehdit veya cebir kullanarak, hukuki ilişkinden doğan bu alacağını tahsil etmiş ise; kişi yağmadan dolayı değil kasten yaralamadan veya tehdit suçundan yargılanacaktır. Suçun konusunu oluşturan menkul malın değeri pek azsa verilecek ceza indirilecektir.

Yağma Suçunun Cezası

Yağma suçunun temel haline verilen ceza ile nitelikli hallerine verilen cezalar arasında farklılık arz etmektedir. Bu suçun temel haline verilecek olan ceza hükmü 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunun 148. maddesinin birinci fıkrasında belirtilmiştir. Buna göre suçun temel halini işleyen kişi altı yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilecektir.

Suçun cezayı artıran nitelikli hallerinde ise verilen hapis cezası aynı kanunun 149. maddesi gereğince on yıldan on beş yıla kadar olacaktır. Suçun cezayı azaltan nitelikli hallerinde verilecek olan ceza ilgili kanununun 150. maddesinin ikinci fıkrasına göre üçte birden yarıya kadar indirilebilecektir. Bu durumda olayın mahiyeti, hakimin hukuki değerlendirmesi ve takdiri önem arz edecektir.

Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık Türk Ceza Kanununun 168. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Bu maddenin birinci fıkrasında mala zarar verme, dolandırıcılık, hırsızlık, güveni kötüye kullanma, taksirli ve hileli iflas suçlarındın tamamlandıktan sonra kovuşturma başlamadan önce mağdurun zarar giderilir ise verilecek olan ceza üçte ikisine kadar indirilecektir.

İkinci fıkrada etkin pişmanlık kovuşturma başladıktan sonra fakat hüküm verilmeden önce gösterilmişse cezanın yarıya kadar indirileceği belirtilmiştir. Üçüncü fıkrasında ise makale konumuz yağma ele alınmıştır. Yağma suçunda etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanmak mümkün olmakla birlikte suç tamamlandıktan sonra fakat kovuşturma başlamadan önce etkin pişmanlık gösterilmişse suça verilecek olan ceza yarısına, kovuşturma başladıktan sonra hüküm verilmeden gösterilmişse üçte birine kadar indirilecektir.

Gasp Nedir?

Yağma suçu bir başka tabir ile gasp 765 Sayılı Türk Ceza Kanunun 499. maddesinde düzenlenmiştir.

Her kim, para veya eşya veya hukukça hükmü haiz bir senet almak için bir kimseyi hapis eder yahut dağa veya tenha bir mahalle kaldırırsa maksadına nail olamamış olsa bile on seneden on beş seneye kadar ağır hapis cezasiyle mücazat olunur.

765 Sayılı Türk Ceza Kanununu (mülga) yürürlükte olmadığından yağma suçu için gasp tabirini kullanmak yerinde olmayacaktır. Yürürlükte olan 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda gaspın karşılığı yağmadır.

Sonuç

Yağma suçu kişinin mal varlığına karşı işlenen suçlardan biridir. Yağma suçunun hırsızlık, mala zarar verme, dolandırıcılık gibi diğer mal varlığına karşı işlenebilen suçlardan ayıran özelliği, kişinin menkul mallarının zilyetliğini rızası dışında hakimiyeti altına alırken cebir veya tehdit unsurlarından birine başvurmasıdır. Yağma suçu kovuşturmasında suçun işlendiği yer Ağır Ceza Mahkemesi yetkili ve görevlidir. Türk Ceza Kanunumuzda ağır hapis cezaları öngörülen yağma suçunda soruşturma ve kovuşturma aşamasını alanında uzman bir ceza avukatı ile yürütmek faydalı olacaktır.