Sanık Ne Demek?
Müşteki Sanık Ne Demek?
Sanık ne demek sorusu ile birlikte yanıtı merak edilen bir diğer kavram ise “müşteki sanık ne demek?” kavramıdır. Müşteki sanık ne demek sorusuna yanıt vermezden önce “müşteki” kavramının kısaca tanımlanması isabetli olacaktır. Müşteki, Türk Hukuk Sisteminde, yasaların ihlal edilmesi ve dolayısıyla bir suçun doğması halinde söz konusu suçtan ötürü zarara uğrayan kişiyi ifade eder. Bir diğer ifade ile söz konusu suçun mağduru, hukuki terminolojide müşteki olarak isimlendirilir.
Müşteki kavramının, mevcut suçtan zarar gören yani suçun mağduru olduğunu ifade ettik. Müşteki, sadece gerçek kişi değil aynı zamanda tüzel kişilerin de sahip olabileceği bir kavramdır. Bu bakımdan; dernek, vakıf, özel ya da kamu şirketi gibi tüzel kişiliklerin de müşteki sıfatını haiz olması mümkündür. Ancak tüzel kişilerin, ilgili suçtan ötürü mağdur olduklarına ilişkin şikayetlerini, yetkili mercileri aracılığı ile ifade etmeleri temel koşuldur.
Müşteki sanık ne demek başlığı altında ifade edilen müşteki kavramına ilişkin bilinmesi gereken bir diğer husus ise; suça konu teşkil eden şikayet hakkı müşteki tarafından devredilemez. Bir diğer ifade edile Türk Ceza Kanununa göre, bir suçtan doğan şikayet hakkı, suçun mağduru ya da zarar göreni ile sıkı sıkıya bağlıdır. Bu itibarla şikayet hakkının bir başkasına yada tüzel kişiye devredilmesi söz konusu değildir.
Müşteki sanık ne demek ya da müşteki sanık nedir şeklinde sık sık aratılan müşteki sanık kavramı, hukuki terminolojide hem bir sıfat olarak hem de mahkeme safhasında kullanılan bir kavram olarak ele alınır. Bir suçtan ötürü, mahkeme huzuruna çıkan bir kişinin, kendisi de suçtan ötürü şikayetçi ise bu kişi müşteki sanık olarak ifade edilir. Bu kişinin müşteki sanık olarak değerlendirilmesi için yani müşteki sanık sıfatını haiz olabilmesi için birtakım haklı nedenlerin mevcut olması gerekir.
Kişinin, müşteki sanık sıfatını haiz olması için gereken haklı hukuki gerekçeleri taşımaması halinde müşteki sanık olarak değil yalnızca sanık olarak isimlendirilecektir. Müşteki sanık sıfatını haiz olabilmek için kişi, mevcut suçun mağduru olmalıdır. Bir misal ile müşteki sanık nedir sorusu somutlaştırılırsa; yaşanan bir tartışmanın kavgaya dönüşmesi ve bu kavganın sanığı olarak kişinin mahkemeye çıkarılması halinde kişi, kavga olayında tahrik edildiğini ve ağır tahrik nedeniyle suç işlediğini ifade ederse bu durumda mahkeme gereken değerlendirmeyi yaparak kişinin müşteki sanık olarak adlandırılması yönünde karar verebilir.
Mağdur Sanık Ne Demek?
Mağdur sanık ne demek Ceza Hukukundan doğan davalarda sık sık merak edilen sorulardan biridir. Mağdur sanık ne demek sorusunun net biçimde yanıtlanabilmesi için hukuk zemininde mağdur kavramı ifade edilmelidir. Mağdur, bir eylem sebebiyle haksızlığa uğrayandır. Bir diğer ifade ile kendisine karşı suç işlenen özneyi, suça konu teşkil eden olayın muhatabını ifade eder. Birkaç misal ile mağdur kavramın somutlaştırmak gerekirse; hakaret suçunda şeref ve haysiyetine, onuruna ve itibarına saldırılan kişi mağdur olarak adlandırılır. Herhangi bir suçun muhakkak bir mağduru ya da mağdurları vardır. Mağdurun, herhangi bir suçtan dolayı gördüğü zararın niteliği; fiziksel, ruhsal, zihinsel ya da ekonomik olabilir.
Mağdur sanık ne demek başlığı altında ifade edilmesi gereken bir diğer önemli husus ise tıpkı fail gibi mağdurun da sadece gerçek kişi olabileceği hususudur. Ayrıca mağdurun söz konusu suça sebep olan eylemin işlenmesi esnasında yaşıyor olması zaruridir. Mağdurun, insan dışında; devlet, aile, kişi toplulukları, tüzel kişiler gibi kurum ve organlar olması mümkün değildir. Bunlar suçun mağduru değil zarar göreni olabilirler.
Suç belirli bir kişi veya kişi grubunu hedef alıyorsa söz konusu suçun mağduru hedef alınan kişi ya da kişilerdir. Bunun yanı sıra suçun konusu toplumu oluşturan bireylere ait de olabilir. Bu durumda mağdur toplumu oluşturan bireylerin tümü olup ihaleye fesat karıştırma suçunun mağduru bu hususa güzel bir örnek teşkil eder.
Mağdur sanık ne demek başlığı altında genel olarak mağdura ilişkin bilinmesi gereken hususlara değindikten sonra mağdur sanık ne demek sorusuna yanıt vermek isabetli olacaktır. Mağdur sanık, suç teşkil eden herhangi bir olayın suç nezdinde hem sanık veya şüphelisi hem de mağduru olan kişidir. Olaya ilişkin şikayetçi olmayan mağdur, soruşturma safhasında mağdur şüpheli, kovuşturma safhasında ise mağdur sanık sıfatını haiz olandır.
Katılan Sanık Ne Demek?
Katılan sanık ne demek sorusu, ceza davalarında birçok kişi tarafından yanıtı aranan sorular arasındadır. Katılan sanık ne demek sorusuna tatminkar bir cevap verebilmek adına müşteki kavramına değinmek gerekir. Müşteki, yani şikayetçi; bir suçun mağduru veya suçun zarar göreni olan ve söz konusu suçu adli mercilere şikayet edendir. Şayet müşteki yargılama sürecinde davaya katılmak istediğini ifade ederse bu durumda müdahil sıfatını yanı katılan sıfatını kazanır. Savcılık makamınca yürütülen soruşturma sürecinde bir yandan suç isnadı altında bulunup bir yandan da suçun mağduru sıfatı ile şikayetçi olan, müşteki şüpheli sıfatıyla dinlenir. Bu kişi, yargılama safhasında mahkemede davaya katılmak istemezse müşteki sanık, davaya katılmak isterse, katılan sanık olarak isimlendirilir. Dolayısıyla katılan sanık ne demek sorusu, yargılama sürecinde davaya katılan bu kişinin alacağı sıfattır.
Mahkemede Sanık Ne Demek?
Mahkemede sanık ne demek sorusu, mahkeme sürecinde sanık sıfatıyla anılan kişilerce merak edilir. Sanık ne demek sorusu en kısa tabiri ile, suçlu olduğu düşünülen ve bu sebeple kovuşturulan kişidir. Ancak Türk Ceza Hukukuna göre, ceza davalarında yargılanan kişilere sanık sıfatı verilir. Mevcut davanın kovuşturma sürecine geçmesi ile beraber yargılamaya muhatap kişi artık şüpheli sanık olarak değil doğrudan sanık olarak adlandırılır. Sanık ne demek sorusu yanıtlandıktan sonra sanık haklarına da değinmek isabetli olacaktır. Bu doğrultuda hukukun sanıklara tanıdığı haklar şu şekilde ifade edilebilir:
- Sanık, isnat edilen suçu öğrenmelidir,
- Sanık farklı bir dile sahipse ve yargılama sürecinde kullanılan dili bilmiyorsa bu durumda tercüman tahsis edilmelidir,
- Sanık, müdafaasını hür iradesi ile ister yazılı ister sözlü biçimde yapabilir ve bunların yanı sıra susma hakkını da kullanabilir,
- Sanık avukat tutma hakkına sahip olup tasarrufu doğrultusunda özel bir avukat ile anlaşabilir ya da ücretsiz bir şekilde baro avukatı tahsis edilmesini talep edebilir,
- Dava neticesinde verilen mahkeme kararını temyiz edebilir.
Ceza Dava Dosyası Sanık Ne Demek?
Ceza dava dosyalarında sanık sıfatı birçok yerde geçer. Sık sık kullanılan sanık sıfatı ise kişilerce sanık ne demek sorusunu sormak suretiyle yanıtı aranan kavramlardandır. Ceza davaları mahiyeti nedeniyle kişinin hürriyetini bağlayıcı kararların çıkabildiği yargılamaları içeren davalardır. Savcılık tarafından yapılan soruşturma safhasının son bulması ve mevcut olaya ilişkin iddianamenin düzenlenmesi ve mahkeme tarafından kabul edilmesi ile ceza davası açılır. Bu süreçte şikayet edilen, hakkında yargılama yapılması talep edilen kişi, savcılık sürecinde şüpheli sıfatını haizken ceza davası ile birlikte sanık olarak adlandırılır. Dolayısıyla ceza dava dosyası sanık ne demek sorusunun en kısa yanıtı, ceza davasında yargılanan kişidir. Ceza dava soyasında sanık ne demek sorusunun yanıtı ile birlikte ceza davası içinde söz konusu suçun tipi ve niteliğine göre birden çok sanık da olabilir.
Sanık Ne Demek Hukuk?
Sanık ne demek sorusuna sözlük manası olarak, suç işlediği düşüncesi ile mahkemeye sevki gerçekleştirilen kişi yanıtı verilir. Bir diğer ifade ile suç şüphesi altında bulunan kişidir. Kişinin hakkında açılan ceza davası neticelenene kadar sanık sıfatını haizdir. Sanık ne demek hukuk şeklinde hukuki anlamda sanığın tanımını merak eden bireyler içinse, sanık; hakkında şikayet bulunan, yargılama yapılması talep edilen ve savcılık aşamasında şüpheli sıfatını haiz olan kişinin dava açılması ile beraber kovuşturma sürecindeki sıfatıdır. Sanık ne demek sorusunun en kısa yanıtı, ceza davasında yargılanan kişi olarak verilir.
Sanık Müdafii Ne Demek?
Sanık ne demek sorusu bağlamında merak edilen bir diğer husus, sanık müdafii kavramıdır. Sanık müdafii, Ceza Muhakemesi Kanunu madde 2’de ifade edildiği üzere şüpheli ya da sanığın ceza muhakemesinde savunmasını gerçekleştiren avukata verilen sıfattır. Uygulamada kimi zaman hatalı isimlendirmeler yapılır. Örneğin; sanık avukatının şüpheli veya sanık vekili şeklinde adlandırıldığı görülür. Ancak bu yanlış bir kullanımdır, doğru kullanım sanık müdafii şeklinde olmalıdır. Bu itibarla sanık ne demek sorusu yanında pek çok kez merak edilen sanık müdafii ne demek sorusunun yanıtı, ceza yargılaması sürecinde şüpheli ya da sanığa hukuki destek veren avukattır. Ceza yargılamasında müdafii vardır, şüpheli veyahut sanığın vekili yoktur.
Ceza muhakemesinde faaliyet gösteren müdafi, şüphelinin ya da sanığın temsilcisi olmayıp şüpheli veya sanığın müdafaasını sağlayan, savunmasını gerçekleştirendir. Dolayısıyla yasa koyucu da avukat veya vekil ismini kullanmamış, müdafii sıfatını uygun görmüştür.
Ceza Muhakemesi Hukuku madde 2 üzere:
Şüpheli: Soruşturma evresinde, suç şüphesi altında bulunan kişiyi,
Sanık: Kovuşturmanın başlamasından itibaren hükmün kesinleşmesine kadar, suç şüphesi altında bulunan kişiyi,
Müdafi: Şüpheli veya sanığın ceza muhakemesinde savunmasını yapan avukatı,
Vekil: Katılan, suçtan zarar gören veya malen sorumlu kişiyi ceza muhakemesinde temsil eden avukatı,
Soruşturma: Kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden
iddianamenin kabulüne kadar geçen evreyi,
Kovuşturma: İddianamenin kabulüyle başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreyi,
ifade eder.
Sonuç
Sanık ne demek başlığı ile Ceza Muhakemesine göre ve hukuki literatüre göre ifade edilen sanık kavramı oldukça yaygın kullanıma sahiptir. Sanık ne demek sorusu ile birlikte sanık müdafii ne demek, müşteki sanık ne demek ve mağdur sanık ne demek gibi oldukça fazla sayıda kişinin merak ettiği hukuki kavramlar izah edilmiştir. Sanık durumunda bulunan kişinin müdafaasının etkin biçimde gerçekleştirilmesi ve dava neticesinde hürriyeti kısıtlayıcı yaptırımlara karar verilmemesi adına emsal davalarla deneyim kazanmış Ceza Hukuku avukatı ile birlikte hareket etmek isabetli olacaktır.
