Boşanma Süreci

Boşanma süreci eşlerden birinin boşanma kararını almasıyla başlar. Boşanma süreci anlaşmalı boşanma davalarındaki gibi kısa süreceği gibi çekişmeli boşanma davalarında olduğu gibi yıllarca devam edebilmektedir. Boşanma süreci son derece sancılı bir dönem olup bu boşanma süreci dönemini en iyi ve en doğru şekilde atlatabilmek için alanında uzman bir boşanma avukatı yardımıyla hukuki destek almak gerekmektedir.

Boşanma Davası Süreci

Boşanma süreci anlaşmalı boşanma davalarında ve çekişmeli boşanma davalarında farklılık arz etmektedir. Anlaşmalı boşanma davalarında eşler tüm konularda anlaşmış olup çekişmeli bir hak söz konusu olmamaktadır. Çekişmeli boşanma davalarında ise kısmen anlaşma olup kısmen olmayacağı gibi hiçbir konuda uzlaşamamış olmak da söz konusu olabilmektedir. Çekişmeli haklar ne kadar fazla ise yargılama da o kadar uzun sürecektir. Bu sebeple boşanma süreci dönemini iki ayrı başlık altında incelemek faydalı olacaktır.

Anlaşmalı Boşanma Süreci

Boşanma süreci anlaşmalı boşanma davalarında çekişmeli boşanma davalarına göre daha kısa sürmektedir. Anlaşmalı boşanma davalarında bu dönemin çekişmeli boşanma davalarına göre daha kısa sürmesinin sebebi eşlerin evlilik sonrası mali konularda ve çocukların velayeti hususunda anlaşmış olmalarıdır. Anlaşmalı boşanma davası açabilmek için gereken şartlar 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 166. maddesinde düzenlenmiştir.

Anlaşmalı Boşanma Davası Açabilmek İçin Gerekli Olan Şartlar

Boşanma süreci döneminde anlaşmalı boşanma davası şartları şunlardır:

• Eşler en az bir yıl evli kalmış olmalılar,
• Evlilik birliği temelden sarsılmış olmalı,
• Evlilikten beklenen faydanın kalmaması,
• Eşlerin boşanma sonrası mali konularda ve çocukların velayeti konusunda tam olarak anlaştığını gösteren, taraflarca imza altına alınmış yazılı bir anlaşmalı boşanma protokolü mevcut olmalı,
• Eşlerden biri anlaşmalı boşanma davası dilekçesi ve anlaşmalı boşanma protokolü ile yetkili ve görevli mahkemeye başvurarak dava açmalıdır.

Anlaşmalı boşanma davası dilekçesi ekleri ile (anlaşmalı boşanma protokolü, nüfus kayıt örneği, deliller) eşlerden birinin yerleşim yeri veya boşanma davası açılmadan son altı aylık süreçte eşlerin birlikte oturduğu yer Aile Mahkemesine başvurulmalıdır. Aile Mahkemesinin olmadığı yerlerde ise görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir.

Boşanma süreci döneminde yetkili ve görevli mahkeme önüne gelen dava dilekçesini inceler. Dava dilekçesinde bulunması gereken zorunlu unsurlardan olan bir veya birkaç hususun eksik olması halinde (davacının Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarasının yazılmamış olması gibi) ret kararı verebileceği gibi usulü eksiklikler halinde (eşlerin bir yıldan az süredir evli olması) ise dilekçe üzerinden inceleme yapılıp davanın usulden reddine karar verilebilecektir.

Dilekçede herhangi bir eksiklik olmaması halinde mahkeme yargılamaya geçecektir. Öncelikle anlaşma protokolü mahkeme tarafından incelenir. İncelenen anlaşma protokolünü, hakim tarafların veya çocukların lehine değiştirebilir. Bu durumda yapılan değişiklikleri kabul etmek eşlerin inisiyatifindedir. Eşler yapılan değişiklikleri kabul ederse boşanmalarına karar verilecektir. Anlaşma protokolü hakim tarafından uygun görülmüş ise başkaca herhangi bir işlem yapmadan boşanma kararı verilecektir. Hakim tarafları bizzat dinlemeli ve özgür-hür iradeleriyle boşanma protokolünü imzaladığına kanaat getirmelidir. Anlaşmalı boşanma süreci boşanma kararının verilmesiyle son bulur.

Çekişmeli Boşanma Süreci

Çekişmeli boşanma süreci anlaşmalı boşanma davalarına nazaran daha uzun ve daha sancılı geçebilmektedir. Eşler arasında evlilikten doğan hak ve alacaklar, çocukların velayeti, nafaka, tazminat gibi hususlarda bir anlaşma söz konusu olmayabilir. Bu gibi durumlardan birinin mevcut olması halinde çekişmeli boşanma davasından söz etmek mümkün olacaktır. Çekişmeli boşanma davalarında bir veya birden fazla çekişmeli haklar mevcuttur. Bu hakların tayinini talepler doğrultusunda mahkeme yapacaktır.

Çekişmeli boşanma davalarında yetkili ve görevli mahkeme; eşlerden birinin yerleşim yeri Aile Hukuk Mahkemesi olabileceği gibi dava açılmadan önce son altı aylık süreçte eşlerin birlikte oturduğu yer Aile Mahkemesi de olabilmektedir.

Çekişmeli boşanma süreci zor ve yıpratıcı bir süreç olduğundan eşlerin birbirini görmek istememesi, psikolojilerinin daha fazla etkilenmemesi, yargılamanın daha doğru ve hızlı yürüyebilmesi için alanında uzman Avukatlar ile çalışmak yerinde olacaktır. Davanın Avukat aracılığıyla açılması ve yürütülmesi halinde davacı veya davalı eşin duruşmaya katılmalarına gerek kalmayacaktır. Çekişmeli boşanma davası dilekçesi Avukat tarafından hazırlanacağından talepler daha doğru bir şekilde mahkemeye iletilebilecek, hak kayıpları önlenecektir.

Çekişmeli boşanma sürecine konu olabilecek kanunda düzenlenen özel boşanma sebepleri şunlardır:

• Zina
• Hayata Kast, Pek Kötü Muamele, Onur Kırıcı Davranış
• Akıl Hastalığı
• Terk
• Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme.

Çekişmeli boşanma sürecinde eşlerden biri boşanmak istemeyebilir. Boşanmak istemeyen eşin bu talebi hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise mahkemece boşanmaya karar verilecektir. Boşanmak istemeyen eş tarafından ileri sürülen sebepler hakim tarafından yerinde görülürse boşanma talebinin reddine karar verilebilecektir.

Çekişmeli boşanma süreci boşanma dilekçesinin yetkili Aile Mahkemesine verilmesi ile başlar. Dava dilekçesi mahkemece incelenir ve ön inceleme duruşmasına katılım sağlamaları için taraflara duruşma gününü bildiren tebligatlar çıkarılır. Ön inceleme aşaması bittikten sonra ise tahkikat aşamasına geçilir. Tahkikat aşaması karar duruşmasına kadar devam eder.

Boşanma sürecinde duruşma sırasında tarafların ikrarları hakimi bağlamaz. Yemin deliline başvurulamaz. Hakim taraflarca öne sürülen boşanma sebeplerini inceleyecek, ikna olursa vicdanında boşanmaya karar verebilecektir. Mahkemeye sunulan delilleri hakim serbestçe değerlendirir. Taraflar boşanma talep etmesi halinde mahkeme boşanma yerine daha azına yani ayrılığa da karar verebilir.

Ayrılık kararı; mahkeme hakimince boşanmaya yeterli sebep görülmemesi halinde tarafların bir süre ayrı yaşaması için verilen karardır.

Çekişmeli boşanma sürecinde; nafaka, maddi tazminat, manevi tazminat, çocukların velayeti gibi bir çok maddi veya manevi konuda talepte bulunulabilir. Tazminat talep edecek taraf ya kusursuz olmalı ya da diğer eşe göre daha az kusurlu olmalıdır. Nafaka talepleri de mahkemece incelenecek olup maddi durumlarda göz önüne alınarak hakkaniyet doğrultusunda karar verilecektir.

Çocukların velayetinin eşlerden birine verilmesi hususunda çocukların hakları göz önünde bulundurulur. Çocuk hangi eşin yanında maddi veya manevi anlamda daha rahat yaşayacak, büyüyecekse çocuğun velayeti o eşe verilecektir.

Nafaka Türleri

Boşanma süreci sonuçlanmadan hükmedilen nafakaya tedbir nafakası denir. Tedbir nafakası, geçici bir önlemdir. Boşanma davası sonuçlanana kadar muhtaç olan eşe verilen barınma, yemek gideri gibi hayatını idame ettirebilecek miktardır. Mahkemece verilecek tedbir nafakası kararı talep edilen eşin maddi durumuna, çocuk sayısına göre değişiklik arz edebilecektir.

Yoksulluk nafakası; boşanma süreci sonuçlandıktan sonra yoksulluğa düşecek tarafın kusurunun olmaması veya diğer eşe göre daha az olması halinde talep edilebilir. Yoksulluk nafakasında nafaka ödeyecek olan eşin kusuru aranmamaktadır.

İştirak nafakası ise çocuğun velayetini alan tarafın diğer eşten çocuğun eğitim, sağlık, gıda gibi ihtiyaçlarına katılmasını, destek olmasını istemesidir. Çocuğun velayetini almayan eş bu ihtiyaçların giderilmesi için diğer eşe nafaka vermelidir.

Sonuç

Boşanma süreci her ne kadar eşler açısından sıkıntılı bir süreç olabilmekteyse de bu sıkıntıları minimuma indirebilmek için uzman bir boşanma avukatından yardım almak son derece önemlidir. Boşanma süreci hukuki anlamda boşanma dilekçesinin yazılarak yetkili Aile Mahkemesine verilmesiyle başlar. Ön inceleme, tahkikatla devam eder ve boşanma süreci karar duruşmasıyla da sona erer. Boşanmaya ilişkin verilen karara karşı yargı yolu açıktır. Boşanma sürecinde hukuki yardım almanın yanında psikolojik yardım almak da son derece önem arz etmektedir.