Yapı Kayıt Belgesi

Yapı kayıt belgesi, imara aykırılık teşkil eden bir yapının belirli şartlar ve süre dahilinde kullanılmasını mümkün kılan idari belgedir. Bilhassa imar affı nedeniyle yeni ev sahibi olmak isteyenlerin gündeminde yer tutan yapı kayıt belgesi, ilgili yapının imar aykırılıklarının giderilerek uygundur vasfı kazanmasına değil, yalnızca yapının tekrar yapılmasına kadar kullanıma uygundur vasfı kazanmasına olanak tanır.

İnşa edilen binaların ruhsatının olmaması ya da yapının ruhsat ve eklerine aykırı olarak inşa edilmiş olması durumunda bu belgenin alınması gerekir. Bu belge bina için imar affı söz konusu olduğunda yapının resmi hale gelmesine, hukuki olarak kabul edilmesine yarar.

Yapı kayıt belgesi alan binalar yürürlükteki imar mevzuatları kapsamında çeşitli haklardan yararlanabilir. Bütün kat maliklerinin muvafakati ile bu belge alınabilmektedir. Söz konusu belge alınacağı zaman e-devlet üzerinden ya da kurum ve kuruluşlardan fiziki ortamda gidilerek başvuru yapılabilir.

Başvurunun ardından da bir harç ödemesi yapılması istenir. Söz konusu belgenin harcı hesaplanırken maliyetler yaklaşık olarak alınır. Yapı için harcanan maliyetler emlak vergisi değeri ile hesaplanır. Konutlarda %3 iş yerlerinde ise %5 oranında hesaplama yapılarak harç miktarları belirlenir.

Yapı Kayıt Belgesi Nedir?

Binanın ruhsatsız ya da ruhsat ve eklerine aykırı inşa edilmesi durumunda yapının imar affı kapsamında değerlendirilebilmesi için yapı kayıt belgesi alınır. Başvuru yapının maliklerinden herhangi biri tarafından yapılabilir. Maliklere imar açısından ek bir hak sağlamayan bu belge yapının kayıt altına alınmasını sağlar.

Yapı kayıt altına alındıktan sonra hukuken tanınır hale gelir. Bu belge kentsel dönüşüme kadar geçen sürede yapının imara uygun hale getirilmesi için geçerli olur. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı imar affı kapsamında çalışmalar yaptığında ruhsatsız ya da ruhsat ve eklerine aykırı yapılmış binalar için bu belgenin alınmasını zorunlu tutar.

Yapı kayıt belgesi almak isteyen malikler bu başvuruyu bizzat yapabilmektedir. Malik vekil tayin ettiğinde ise vekilin yetkileri vekaletnamesinde açık ve net olarak belirtilmelidir. Binada yapı ruhsatı yoksa ve yapı kullanım izni de bulunmadığı takdirde yapının tamamına bu belge düzenlenir. Yapı maliklerinden herhangi biri tarafından ödenmiş olan belge harcı da daha sonra diğer yapı maliklerinden payları oranında talep edilebilmektedir.

Yapı Kayıt Belgesini Kimler Alamaz?

Yapı kayıt belgesi alamayan yapılar üçüncü kişilere ait özel mülkiyete konu edinilen taşınmazlara inşa edilenlerdir. Bunun yanı sıra hazinenin sahip olduğu sosyal donatı alanlarına tahsis edilen arazilerdeki yapılar için de başvuru imkânı bulunmaz. Hazineye ait taşınmazlarla ilgili bilgi alınacağı zaman Milli Emlak Genel Müdürlüğü veya taşra teşkilatına başvuru yapılması gerekir.

Yapı Kayıt Belgesi Ne İşe Yarar?

Yapı ruhsatsız inşa edilmiş ise veya ruhsat ve eklere aykırılık söz konusu ise imar affı başvuruları sırasında ya da kentsel dönüşüm çalışmalarına kadar geçecek sürede yapının imara uygun hale gelebilmesi için yapı kayıt belgesinin düzenlenmiş olması gerekir.

Bu belgeye sahip olan yapılar hukuken tanınacağı gibi kayıt altına alınarak resmi hale gelirler. Hukuki açıdan tanınan bu yapılar yürürlükteki imar mevzuatlarından yararlanma hakkı elde eder. Bu belge resmi niteliktedir. Yapı maliklerine imar açısından ek bir hak tanımaması da belgenin önemli bir özelliğidir.

Yapı Kayıt Belgesi Nasıl Alınır?

Yapı kayıt belgesi alacak olan maliklerin herhangi biri bu başvuruyu yapabilir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülen bu çalışmalar Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü aracılığı ile tamamlanmaktadır. E-devlet portalından başvuru yapılabilir ve maliklerden herhangi biri bu başvuruyu gerçekleştirebilir. Başvuru gerçekleştirildiğinde bir ödeme yapılması gerekli olur.

Kurum ve kuruluşlar aracılığı ile fiziki ortamda da başvurular yapılabilmektedir. Başvuru yapılırken yapı kayıt formu doldurulur. Form eksiksiz ve tam olarak doldurulduktan sonra bizzat başvuru sahibi tarafından imzalanır. Başvuru harcı yatırıldıktan sonra form incelemeye alınır.

Belediyelerin bu belgei başvurularında belgeyi verme yetkisi bulunmaz. Bunun yanı sıra belediyeler; ilgili kişilere arsa emlak vergisi değerini bildirmek, imar planlarına uygun olarak umumi hizmet alanlarına denk gelen bölümlerin terk edildiğine dair belge hazırlamak, belediyelere evrak ibrazı sırasında yapı kayıt belgesini esas almak gibi görevleri yerine getirmektedir.

İmar affı söz konusu olduğunda maliklerin yapı kayıt belgesi almak sureti ile süreci takip etmeleri zorunludur.Bahse konu belge kentsel dönüşümün uygulanması ya da yapının imara uygun hale getirilmesine kadar geçerli olan bir belgedir. Firmalar ya da tüzel kişilerin de bu belge için başvuru hakkı bulunmaktadır.

Aynı adrese yapılacak çok sayıda malik başvurusundan yalnızca biri dikkate alınacağından bu hususa dikkat edilmelidir. Yapı denetim firmasına borcu olanların da yapı kayıt belgesi başvurusu yapabilmesi söz konusudur. Bu borçlarla ilgili olarak taraflar arasında hukuka uygun olarak çözüm üretilir.

Başvurular e-devlet üzerinden yapıldığı için malikin nereden başvuru yaptığının bir önemi yoktur. Bu sebeple de yurt dışında ikamet eden bir malik de yapı denetim belgesi almak istediğinde müracaatını gerçekleştirebilir. Binanın ruhsatı veya yapı kullanım izni olmadığında söz konusu belge binanın tümü için düzenlenmektedir.

Yapıda ruhsat ve eklerine aykırı bir durum mevcutsa bu aykırılıkları ilgilendiren bölümler için söz konusu düzenlenir. Bahse konu belge iskanlı yapılar için de düzenlenebilmektedir. Bu durumda iskanlı yapıda herhangi bağımsız bir bölüme eklenti yapılmış olması gerekir. Tapusu olmayan gecekondular, prefabrik yapılar için de bu belge talep edilebilir.

Tapu tahsis belgesi olan yapılar için yapı kayıt belgesi düzenlenebilmektedir. Bu belge malike ek bir hak tanımlamaz. İmar kanunu kapsamında yıkım kararı olan ya da idari para cezasına çarptırılan yapılardabu belgenin alınması kararları ortadan kaldırmaktadır.

Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar

Söze konu belgenin verilmesine ilişkin usul ve esaslar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının resmi internet sitesini ziyaret edebilir; “Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar” başlığına erişim sağlayabilirsiniz. Ayrıca buraya tıklayarak da bahse konu usul ve esaslara ulaşabilirsiniz.

Yapı Kayıt Belgesi Sorgulama

Yapı kayıt belgesi almak isteyenler başvuruyu e-devlet üzerinden yapabilir. Başvurular fiziki ortamda kurum ve kuruluşlara giderek de yapılabilmektedir. Sorgulama işlemleri için e-devlet kanalı üzerinden işlem yapılabilmektedir.

İşlem yapılabilmesi için kimlik doğrulama yöntemlerinden biri tercih edilerek sisteme giriş yapılması gerekir. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen bu çalışmalar kapsamında imar barışı kayıt başvurusu ve sorgulaması başlığı altında sisteme giriş yapılmalıdır.

Yapı Kayıt Belgesi Doğrulama

Yapı kayıt belgesi doğrulama işlemleri için e-devlet kapısı üzerinden oluşturulan tüm barkodlu belgeler kontrol edilebilir. Bunun için belge doğrulama sekmesinde yer alan barkod numarasının sistem girilmesi gerekmektedir.

Doğrulamak istenen belgeye ait barkod numarası girildikten sonra da devam et butonuna basılmalıdır. Bu işlemleri sistem yaklaşık olarak 3 dakikalık süre içinde tamamlamaktadır. İşlem toplamda 4 aşamadan müteşekkildir. 1 Aşamada barkod numarasının doğrulanması gerekir.

Yapı Kayıt Belgesi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

• Yapı Kayıt Belgesi Alındıktan Sonra Tapu Alınmazsa Ne Olur?

Yapı kayıt belgesi hazırlanan binaların tapuları kat irtifakına göre düzenlenmişse kat mülkiyetine geçiş için yapıdaki eksikler tamamlanır. Bu belge ile binanın imara uygun hale getirilmesi amaçlanır. Kentsel dönüşüm kapsamında da bu belgeye gereksinim duyulur. söze konu belge alındıktan sonra tapu alınmaması yapıyı iskansız olarak kullanmaya devam etmek demektir.

• Yapı Kayıt Belgesi İptali Olur mu?

Söz konusu almış olan binaların denetlenmesi sırasında Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü gerekli gördüğünde belge iptali yapabilir. Binanın yapı kayıt belgesi almaya uygunluğu bulunmadığında belge iptali söz konusu olabilmektedir.

• Yapı Kayıt Belgesi Kalıcı Bir Hak Sağlar mı?

Bu belge kalıcı bir hak sağlamadığı gibi ek bir imar hakkı da doğurmamaktadır. Yapı kayıt belgesi düzenlenen binaların yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar mevzuatları geçerli olmaktadır.

• Yapı Kayıt Belgesi Alınınca Ne Olur?

Söz konusu belge alınınca malikler yapıdaki imara aykırılıkları giderir. Ruhsatı olmayan ya da ruhsat ve eklerine aykırılıklar olan yapılar için alınan bu belge yapının imara uygun hale gelmesine kadar geçerli olur. Yapı imara uygun hale getirildiğinde kat mülkiyetine geçiş için de başvuru yapılabilir.

• Yapı Kayıt Belgesi Kaç Yıl Geçerlidir?

İfade edilen belge imara aykırılıkların giderilmesine, yapının ruhsat ve eklerine uygun hale dönüştürülmesine, kentsel dönüşüm kapsamında yıkılıp yeniden yapılmasına kadar geçerli olan bir belgedir.

• Yapı Kayıt Belgesi Güncelleme Yapılabilir mi?

Bu belgeyialmış olan ve başvuru sırasında eksik ya da hatalı bilgi giren kişilerin yaptıkları başvurunun ve belgenin güncellenmesi için sistem üzerinden güncelleme işlemini gerçekleştirmesi gerekir.

Sonuç

Yapı kayıt belgesi, inşa edilen bir yapının hukuken tespit edilen koşullara uygun olup olmadığını gösterir belgedir. Özellikle imar affı ile gündemde önemli bir yer tutan imar affı, yeni bir konut sahibi olmak isteyen kişilerin öncelikli merak konusu. Yapının tekrar yapılmasına değin kullanım imkanı sunan bu belge imara aykırı yapının kullanılmasına dair olup yapının imara uygun duruma gelmesini sağlamaz.