Miras Sorgulama Yöntemi

Miras sorgulama vefat eden bir kişinin yasal mirasçıları, yakınları veya kendilerine miras bırakıldığını düşünen kişiler tarafından sıkça merak edilen konuların başında gelmektedir. Miras sorgulama kapsamındaki veraset ilamı yani mirasçılık belgesi Sulh Hukuk Mahkemelerine mirasçılar tarafından başvurulması, talep edilmesi halinde verilebilmektedir. Yine veraset ilamı alabilmek için noterliklere de başvuru yapılabilir. Miras sorgulama neticesinde mirasçı olduğunu öğrenen kişilerin noterden veraset ilamı almaları mahkemeye nazaran daha hızlı şekilde sonuçlanacaktır.

Noterliklerde miras sorgulama işlemi yapılarak veraset ilamı çıkarılır. Değerli evrak niteliğinde olan veraset ilamları için mirasçıdan belirli bir harç talep edilmektedir. Bu harç her sene değişiklik göstermektedir.

Veraset ilamının noterlikçe düzenlenmesi halinde talep edenin ödeyeceği harç miktarı 2022 yılı için 168,30 TL olacaktır.

Miras sorgulama günümüzde e-devlet şifreleriyle de yapılabilmektedir. Miras sorgu konusuna aşağıda farklı bir başlık altında değineceğiz.

Veraset İlamı

Miras sorgulama işlemini yaptıktan sonra talep edilecek olan veraset ilamının diğer adı mirasçılık belgesidir. Veraset ilamı kişinin mirasçı olduğunu gösteren resmi bir belgedir. Veraset ilamı yetkili ve görevli Sulh Hukuk Mahkemesinden alınabileceği gibi noterliklerden alınabilmektedir. Veraset ilamı 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 598. maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir:

Madde 598- Başvurusu üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verilir.

Mirasçı atamaya veya vasiyete ilişkin ölüme bağlı tasarrufa mirasçılar veya başka vasiyet alacaklıları tarafından kendilerine bildirilmesinden başlayarak bir ay içinde itiraz edilmedikçe, lehine tasarrufta bulunulan kimseye, sulh mahkemesince atanmış mirasçı veya vasiyet alacaklısı olduğunu gösteren bir belge verilir. Mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir.
Ölüme bağlı tasarrufun iptaline ilişkin dava hakkı saklıdır.

Mirasçılık belgesi resmi belge hükmündedir. Miras sorgulama yapan kişi mirasçı olduğunu öğrenmesiyle birlikte yetkili ve görevli Sulh Hukuk Mahkemesinden veya herhangi bir noterlikten mirasçılık belgesi talebinde bulunabilir. E-devletten miras sorgulama yapmış olmasına karşın dava yoluyla veraset ilamı yani mirasçılık belgesi almak isteyen kişi murisin vefat etmeden önceki yerleşim yerindeki yetkili ve görevli Sulh Hukuk Mahkemesine başvurmalıdır.

Sulh Hukuk Mahkemesinde görülecek olan veraset ilamı alma hususu çekişmesiz yargı işine girmektedir. Çekişmesiz yargı işlerinde iki taraf yok; tek taraf vardır. Mahkemece, dava açanın talebi kabul veya reddedilir. Miras üzerinde herhangi bir çekişme bulunmaması halinde veraset ilamı e-devlet üzerinden miras hakkı sorgulama yapılarak alınabilmektedir.

Mirasçı olduğunu öğrenen taraf üç ay içerisinde reddi miras talebinde bulunmaz ise mirası kabul etmiş sayılacaktır. Bu kabulden itibaren terekenin tüm borçlarından da kişisel mal varlığı ile de sorumlu olacaktır.

Hatalı veraset ilamına dayanılarak yapılan tescillere karşı itirazda bulunulabilir. Bu itirazlara ilişkin Yargıtay kararları da mevcuttur.

Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 2020/1263 E. 2021/ 553 K. sayılı ve 03.02.2021 tarihli kararında şöyle denilmiştir;

Davacı, mirasbırakan …’ın, maliki olduğu …. ada .. parsel sayılı taşınmazdaki .. nolu bağımsız bölümünü 31/12/1984, aynı mevkide bulunan …. ada .. parsel sayılı taşınmazdaki .. nolu bağımsız bölümünü ise 16/12/1999 tarihinde satış göstermek suretiyle kızı olan davalıya temlik ettiğini, yapılan işlemlerin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile payı oranında adına tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalı, davacının devir ve murisin ölümü tarihinde muris …’ın mirasçısı olmadığını, davacının aktif dava ehliyetinin de olmadığını, veraset ilamının hatalı olduğunu, davacının murisin eşi Kazım’ın önceki evliliğinden olma çocuğu olduğunu, ayrıca temliklerin mal kaçırma amacına yönelik olduğuna ilişkin iddianın da doğru olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.

…

Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre; davacının yerinde bulunmayan temyiz itirazının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 4.90. TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 03.02.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

E-Devlet Miras Sorgulama

Miras sorgulama 06.03.2015 tarihine kadar sadece yargı organları ve noterlikler tarafından yapılabilmekteyken 06.03.2015 tarihinde yapılan açıklama ile miras sorgulama e-devlet aracılığıyla da yapılabilir hale gelmiştir. E-devlet üzerinden yapılan açıklama ise şöyledir:

Yargı birimlerinden alınan “Mirasçılık Belgesi Verilmesi” talepleri UYAP üzerinden elektronik ortamda 06.03.2015 tarihinden itibaren verilmeye başlanmıştır. 16.12.2016 tarihinden itibaren yargılamayı gerektiren durumlar hariç olmak üzere ölüm tarihi 1990 yılı sonrası olan kişiler için “Mirasçılık Belgesi Verilmesi” talebinin UYAP sisteminden yapılması zorunlu hale getirilmiştir. Bu kapsamda yukarıdaki koşula uyan “Mirasçılık Belgesi Verilmesi” ve “Mirasçılık Belgesinin İptali” kararları bu hizmet üzerinden görüntülenebilecektir.

06.03.2015 tarihinde yayımlanan bu açıklama ile yargılamayı gerektiren, çekişmeli hakların olmadığı durumlarda 1990 yılından sonra ölen kişiler için e-devlet üzerinden mirasçılık belgesi talebi sağlanarak, alınabilecektir. Bu hizmet için devletçe herhangi bir ücret talep edilmeyecek ve mirasçılık belgesi isteyen kişi tarafından bir meblağ ödenmeyecektir. Tamamı ile ücretsiz bir hizmettir.

E-devlet Şifresiyle Miras Sorgulama Yapılabilmesi İçin Gerekli Olan Şartlar Nelerdir?

1. E-devlet üzerinden miras sorgulama yapılabilmesi için öncelikle bir e-devlet şifresine sahip olmak gerekmektedir.
2. Daha sonra e-devlet sitesine giriş yapılmalıdır. E-devlet sitesine giriş yapılabilmesi için Türkiye Cumhuriyeti Kimlik numarası ve e-devlet şifresi gerekmektedir.
3. E-devlet sitesine giriş yapıldıktan sonra miras sorgulama kısmına giriş yapılmalıdır. Açılan internet sitesi sayfasına ölen kişinin yani miras bırakanın Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası yazılarak sorgula tuşuna basılmalıdır.  Miras sorgulama yapılabilmesi için miras bırakanın Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarasının da biliniyor olması bir diğer şarttır.

Sorgulama sonucunda şahsınıza bırakılmış bir miras varsa veya yasal mirasçı iseniz bu sayfada görülecektir. Miras paylaşımı sırasında da veraset ilamı büyük önem arz edecektir.

E Devlet Şifresi Alma

E-devlet sistemi üzerinden online olarak miras sorgulama yapılabilmesi için öncelikle şifre alınmalıdır. E-devlet şifresinin nereden alınabileceği hususu çoğu kişi tarafından internet üzerinden aranmaktadır. Eğer daha önce e-devlet şifresi hiç alınmamış ve ilk defa alınacak ise PTT şubelerinden alınabilecektir. E-devlet platformuna giriş yapabilmek için e-devlet şifresini ilk defa alacak olanlar en yakın PTT şubesine giderek almalıdır. E-devlet şifresinin alınması halinde miras sorgulama yapılabilecektir.

E Devlet Şifresi Unuttum

E-devlet şifresini unutan veya bilmeyen kişi e-devlet üzerinden miras sorgulama yapamaz. E-devlet şifresi mevut olup da bu şifreyi unutan kişilerin tekrardan PTT şubesine gitmesine gerek kalmayacaktır. Daha önce cep telefonu numaranızı e-devlet platformuna tanımlamış olmanız şartı ile cep telefonu numaranız ile e-devlet şifrenizi öğrenebilmeniz veya değiştirebilmeniz mümkündür. Şifrenizi öğrendikten sonra miras sorgulama yapabilirsiniz Aşağıdaki linke tıklayarak e-devlet şifrenizi değiştirebilirsiniz: https://giris.turkiye.gov.tr/Giris/SifremiUnuttum

Vasiyetname Sorgulama

Vasiyetname sorgulama da aynı miras sorgulama işleminde olduğu gibi e-devlet üzerinden yapılabilmektedir. Sulh Hukuk Mahkemelerince vasiyetnamenin açılmasıyla birlikte yasal mirasçılar veya vasiyetname ile atanan mirasçılar e-devlet üzerinden şifre ve Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarıyla giriş yaparak vasiyetname sorgulama yapabileceklerdir. Murisin yasal mirasçıları veya vasiyetname ile atanmış mirasçıları aşağıdaki şu linke tıklayarak vasiyetname sorgulaması yapabileceklerdir: https://www.turkiye.gov.tr/adalet-sulh-hukuk-mahkemelerince-acilan-vasiyetname-sorgulama

Sonuç

Miras sorgulama e-devlet üzerinden online olarak gerçekleştirilebilmektedir. Teknolojinin ilerlemesi, gelişmişliğin artması ile internet üzerinden kolaylıkla miras sorgulama yapılabilmektedir. Miras sorgulama yapılabilmesi için miras bırakanın Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası bilinmelidir. Sorgulama yapacak olan kişinin de ayrıca e-devlet şifresine sahip olması gerekmektedir.

Miras sorgulama yapıldıktan sonra tarafınıza bir malvarlığı kalmış ise bir belge görüntülenecektir. Miras bırakan bir diğer ifadeyle muris tarafından tarafınıza herhangi bir malvarlığı bırakılmamış ise e-devlet miras sorgulama kayıt bulunamadı ibaresiyle karşılaşacaksınız. Miras sorgulama işleminin e-devlet üzerinden yapılabilmesi masrafsız olmakla birlikte daha çabuk ve kolay olması açısından büyük avantaj sağlamaktadır.