Reddi Miras

Reddi miras bir diğer ifadeyle mirasın reddi kanunda belirtilen yasal mirasçıların veya muris tarafından iradi olarak vasiyetname, miras sözleşmesi vb. işlemlerle mirasçı olarak tayin edilen atanmış mirasçıların mirası reddetmeleridir. Reddi miras halinde mirasçı sıfatını haiz olan mirasçılar terekenin borcundan da kurtulurlar. Reddi miras talebinde bulunabilmek için yasal mirasçı veya atanmış mirasçı olmak yeterlidir. Vasiyetname ile kendilerine bir mal bırakılanlar reddi miras talebinde bulunamazlar. Vasiyetname ile bırakılan malı almamak suretiyle bir nevi mirası reddetmiş sayılırlar.

Reddi Miras Nedir?

Reddi miras murisin ölümünden sonra kalan mirasın tamamının kanuni mirasçılar veya atanmış mirasçılar tarafından reddini ifade eder. Mirasa hak kazananlar mirası reddetmedikleri sürece kendi payları oranında pay almaya hak kazanırlar. Ayrıca muris tarafından bırakılan mirasın yani terekenin de tüm borçlarından payları doğrultusunda tüm kişisel mal varlıklarıyla birlikte sorumludurlar.

Terekenin borca batık olması halinde genel itibariyle tüm mirasçılar reddi miras talebinde bulunmaktadırlar. Yine de mirasın reddi hakkı iradi olarak kullanılır. Tereke borca batık olsa dahi mirasın reddi veya kabulü mirasçıların tekelindedir. Mirasın reddedilmesi halinde mirasçılar terekenin borcundan kurtulurlar. Ancak herhangi bir alacak hakları doğmuş ise bu hakları da kaybedebilirler. Terekenin borca batık olması halinde murisin borçları terekedeki mal varlıklarıyla ödenir. Borçlar ödendikten sonra geriye bir miktar para kalması durumunda bu paralar mirasçılara payları oranında dağıtılır.

Reddi Miras Nasıl Yapılır?

Reddi miras talebi mirasa hak kazanan yasal mirasçılar veya atanmış mirasçılar tarafından süresi içerisinde Sulh Hukuk Mahkemesine sözlü veya yazılı beyanda bulunularak yapılabilir. Reddi miras talebinde bulunan mirasçı, bu talebini öne sürerken herhangi bir kayıt ve şart sunmamış olmalıdır yani kayıtsız şartsız bir beyanda bulunmalıdır. Sözlü veya yazılı beyanı alan sulh hakimi bu hususu hemen bir tutanak ile tespit eder. Kanunda belirtilen süre içerisinde yapılan ret beyanı, mirasın açıldığı sulh hukuk mahkemesinde ret taleplerini içeren özel kütüğe kaydedilir. Mirasın reddi talebinde bulunan mirasçının talebi halinde mirasçıya mirası reddettiğine dair bilgiyi içeren bir belge verilebilir.

Sulh hukuk hakimi tarafından tutulan tutanağın ve mirasın açıldığı Sulh Hukuk Mahkemesindeki özel kütüğün nasıl tutulacağına ilişkin hususlar Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmelik ile düzenlenir.

Tüm yasal ve atanmış mirasçıların mirasın reddi talebinin varlığı halinde tereke resmi tasfiye usulüne göre tasfiye edilir. Resmi tasfiye sonrası murisin borçlu olduğu tüm alacaklıların alacağını almasıyla geriye herhangi bir miktar kalır ise mirasçılara dağıtılır.

Mirasçının reddi miras yapabilmesi için açık bir şekilde bu hususu kanunda belirtilen süreler içerisinde mirasın açıldığı Sulh Hukuk Mahkemesine sözlü veya yazılı olarak bildirmelidir. Kanunda belirtilen işbu süreler vasiyetnamenin açılmasıyla, tebliğ şart koşulan bir durum var ise tebliğ tarihinden itibaren işlemeye başlar. Bildirimde bulunmaması halinde mirasçı mirası kabul etmiş sayılır. Mirası kabul etmiş mirasçı da payı oranında tüm borçlardan şahsi malvarlığıyla sorumlu olur.

Kendine belirli mal bırakılan kişinin de mirasın reddi talebinde bulunması mümkündür. Belirli mal bırakılan kişi kendine bırakılan malı almak istemediğini açık bir irade beyanıyla vasiyetnamenin açılması ile Sulh Hukuk Mahkemesine bildirebilir. Sulh Hukuk Mahkemesine yapılan irade beyanıyla belirli mal alacaklı vasfından arınmış olur. Belirli mal bırakılan, herhangi bir beyanda bulunmaksızın zımnen de bu haktan vazgeçebilir. Zımnen vazgeçilmenin şartı ise vasiyetname açıldıktan sonra on yıl içerisinde bırakılan malın zilyetliğinin veya mülkiyetinin uhdesine geçirilmesi talebinin yapılmamasıdır.

Belirli mal bırakılan kişi vasiyetname açıldıktan sonra on yıl içerisinde bu malın kendi bünyesine geçmesini sağlamak amacıyla talepte bulunması gerekir. Bu talepte bulunulmaması ile birlikte bir nevi reddi miras yapılmış olduğu kabul edilebilir. Reddi miras kavramı miras paylaşımı hususunda da büyük önem teşkil eder.

 Miras Bırakan Vefat Ettikten Sonra Mirasçı Ölür İse Mirasın Reddi Hakkı Kullanılabilir mi?

Miras bırakanın vefat etmesi üzerine yasal veya atanmış mirasçı kendine bırakılan miras payını kabul etmeden önce ölürler ise reddi miras yapılabilir mi? Yapılabilir ise bu hak kimlere tanınmıştır? soruları sıkça sorulmaktadır. Bu sorulardan ilkinin cevabı evettir. Yasal veya atanmış mirasçının ölmesi halinde reddi miras yapılabilir. İkinci sorumuzun cevabı ise yasal veya atanmış mirasçıların vefatı üzerine bunların füruları, kanuni mirasçıları mirasın reddi talebinde bulunabilirler. Bu süre mirasın reddi işlemine yetkili müteveffa yasal veya atanmış mirasçılara tanınan süre ile aynıdır. Kanunda belirtilen süreler içerisinde yasal veya atanmış mirasçıların mirasçıları tarafından reddi miras yapılabilir.

Reddi Miras Süresi

Reddi miras süresi 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 606. maddesinde belirtilmiştir. Mirasın reddi talebinde bulunabilmek için süre kısıtlaması getiren bu maddeye göre; yasal veya atanmış mirasçı tarafından mirasın reddedildiği hususu üç ay içerisinde murisin terekesinin açıldığı Sulh Hukuk Mahkemesine yazılı veya sözlü olarak bildirilmelidir. 

Peki üç aylık süre ne zaman işlemeye başlar? Üç aylık sürenin işlemeye başladığı haller farklılık arz etmektedir. Yasal mirasçılar için üç aylık süre murisin ölümüyle başlar. Yasal mirasçılar kendilerine miras kaldığını murisin ölümünden daha sonra öğrendiklerini ispat eder iseler, üç aylık sürenin işlemeye başladığı an öğrenme anı olarak kabul edilir. Atanmış mirasçılarda ise üç aylık reddi miras süresi mirasçı olduklarını öğrendikleri yani kendilerine tebliğ edildiği anda işlemeye başlar. Kanunda belirtilen bu süreler içerisinde reddi miras yapılmadığı halde miras kabul edilmiş sayılır.

Mirasın reddine ilişkin bir çok yüksek mahkeme kararı vardır. Bunlardan bazılarını işbu makalemizde sizlerle paylaşacağız.

Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 2017/485 E. 2020/8403 K. sayılı 14.12.2020 tarihli kararında:

Dava, mirasın gerçek reddinin tespiti istemine ilişkindir.

Davacı, 12.04.2016 tarihinde vefat eden babası …’ten kalan taşınır, taşınmaz, borç, alacak ve nakit para gibi aktif ve pasifleri kabul etmediğini belirterek reddi miras için gereğinin yapılmasını talep etmiştir.

Mahkemece, davanın kabulü ile “… ve …’dan olma, ……… doğumlu, … ili, … Merkez ilçesi, … mah/köy, .. cilt no, … hanede … TC kimlik numarası ile nüfusa kayıtlı olup, ……… tarihinde vefat eden …’in mirasının, yasal mirasçılarından olan … (TC:……………….) tarafından 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 606/1. maddesinde öngörülen süresi içinde, kayıtsız ve şartsız olarak reddedildiği hususunun tespitine” karar verilmiştir.

Hükmü, davacı temyiz ederek davadan feragat ettiğini belirtmiştir.

…

O halde mahkemece yapılması gereken iş; yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda, geri kalan mirasçıların davacının davadan feragati hakkında muvafakatlerinin bulunup bulunmadığını sormak ve sonucuna göre bir karar vermek olmalıdır.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 14.12.2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Yine Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 2016/16223 E. 2020/6249 K. sayılı 15.10.2020 tarihli kararında:

Dava, mirasın gerçek reddi istemine ilişkindir.

Davacılar vekili, 07/01/2016 tarihinde vefat eden muris …’nin mirasından feragat eden müvekkillerinin reddi miras taleplerinin kabulünü istemiştir.

Mahkeme, görevsizlik nedeni ile davanın usulden reddine karar vermiştir.

Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir.

…

Davacıların, davayı … olarak, miras bırakanın ölüm tarihinden itibaren 3 aylık süre içinde, sulh hukuk mahkemesinde ve mirasın reddi ifadesini kullandıkları dava dilekçeleri ile açtıkları dikkate alındığında taleplerinin mirasın gerçek reddinin tespitine yönelik olup sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu anlaşılmaktadır. Kaldı ki, mahkemece hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili görülen hususlar hakkında Hukuk Muhakemeleri Kanununun 31. maddesindeki hakimin davayı aydınlatma sorumluluğu yerine getirilmeksizin görevsizlik kararı verilmesi de doğru görülmemiş ve hükmün bu nedenlerle bozulmasını gerektirmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 15.10.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.

Reddi Miras Dilekçesi

Reddi miras dilekçesi mirası reddetme hakkına sahip olan yasal veya atanmış mirasçılar tarafından üç aylık süre içerisinde terekenin açıldığı yetkili Sulh Hukuk Mahkemesine, mirası kabul etmediğine, reddettiğine ilişkin beyanları içeren dilekçedir. Reddi miras davası yazılı bir dilekçeyle yapılabileceği gibi mirası reddini isteyen tarafından sözlü olarak da yapılabilir. Yazılı bir dilekçe ile reddi miras talep edilmesi daha yerinde olacaktır.

Reddi Miras Dilekçesi İçin Tıklayınız

Sonuç

Reddi miras yasal veya atanmış mirasçıların mirası kabul veya reddetme hakkını kullanabilmesi için tanınmış bir haktır. Her ne olursa olsun kendisine miras bırakılanın bu mirası zorunlu olarak kabul etmesi beklenemez. Bu sebeple yasalarımız tarafından mirasçıya üç aylık süre içerisinde mirasın reddi hakkı tanınmıştır. Reddi miras talebinin yapılmasıyla birlikte murisin terekesinin açıldığı Sulh Hukuk Mahkemesinde bu husus incelenerek karara bağlanır.

Reddi miras yazılı bir dilekçeyle yapılabileceği gibi yetkili Sulh Hukuk Mahkemesine gidilerek sözlü olarak beyanda bulunularak da yapılabilir. Bu sözlü beyan sulh hakimi tarafından uygun bir şekilde tutanağa geçirilir. Mirasın reddi yapan mirasçı, mirastan alacağı paydan vazgeçmiş olurken, terekenin borçlarından ise kurtulmuş olur.