Kast Nedir?
Olası Kast Nedir?
Olası kast 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 21. maddesinin 2. fıkrasında düzenlenmiştir. Kanun hükmüne göre kişi; işlemiş olduğu suçu gerçekte işlemek istememekle birlikte “olursa olsun” diyerek sonucu öngörebilmesine rağmen herhangi bir önlem almadan fiili işlemekten kendini alıkoymayarak sonucun doğmasına sebep olmasıdır.
Örneğin hasmının yanında biri olmasına ve hasmının dışındaki kişiyi öldürmek istememesine rağmen “olursa olsun” diyerek hasmına doğru çok sayıda ateş eden fail iki kişinin de ölümüne sebep olmuş ise; hasmı yönünden doğrudan kast ile öldürmekten, tanımadığı diğer kişi yönünden ise olası kast ile adam öldürmekten sorumlu olacaktır.
Olası kast ile işlenen suçlara; doğrudan işlenen suçlara nazaran daha hafif cezalar verilmektedir. Cezalar ise TCK Md. 21/2 kapsamında şu şekilde indirilmektedir;
İndirilen Cezalar
- Ağırlaştırılmış müebbet hapis yerine müebbet hapis cezası
- Müebbet hapis cezası yerine yirmi yıldan yirmi beş yıla kadar hapis cezasına hükmedilir.
- Daha hafif cezayı gerektiren suçlarda ise üçte birden yarıya kadar indirim yapılabilir. Bu aralıkta indirim yapma takdiri mahkemededir.
Doğrudan Kast Nedir?
Doğrudan kast; kastın temel şeklidir. Bir kişinin diğerini öldürmek amacıyla bıçaklaması ve neticesinde ölümün gerçekleşmesi durumunda doğrudan kast ile öldürme suçunun işlenmesi söz konusu olacaktır. Bu durumda fail suçu bilerek ve isteyerek işlemiş sayılacaktır.
Kasten İşlenebilen Suçlar
Kasten işlenebilen suçlar Türk Ceza Kanununda düzenlenmiştir. Bu suçların bazıları şunlardır:
- Kasten öldürme
- Kasten yaralama
- Rüşvet
- Görevi kötüye kullanma
- Hırsızlık
- Yağma
- İftira
- Nitelikli hırsızlık
- Tehdit
- Nitelikli dolandırıcılık
- Hakaret
Kasten işlenebilen suçlarda suçun mağduru maddi ve manevi zararlarını failden talep edebilecektir. İşlenen suçların niteliğine ve ceza sınırlarına göre görevli mahkemeler tayin edilecektir. (Asliye Ceza Mahkemeleri, Ağır Ceza Mahkemeleri gibi.)
Öldürme Suçunun Cezası Nedir?
Kasıtlı bir şekilde öldürmenin cezasının temel hali Türk Ceza Kanununun 81. maddesinin 1. fıkrasında düzenlenmiştir. Hüküm altına alınan maddeye göre bu suçun cezası müebbet hapis cezasıdır. Öldürme suçunun nitelikli hallerinin cezası ise Türk Ceza Kanununun 82. maddesine göre ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıdır. Öldürme suçunun mağduru insandır.
Yaralama Suçunun Cezası Nedir?
Yaralama suçu Türk Ceza Kanununun 86. maddesinin 1. fıkrasında hüküm altına alınmıştır. Yaralama suçunun cezası bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Basit tıbbi bir müdahaleyle giderilebilecek bir durum söz konusu ise cezası dört aydan bir yıla kadar hapis cezası veyahut adli para cezasıdır. Suçun kanunda sayılan nitelikli hallerinden biri işlenmiş ise ceza yarı oranında artırılır.
Hırsızlık Suçunun Cezası Nedir?
Hırsızlık suçunun temel hali Türk Ceza Kanununun 141. maddesinin 1. fıkrasında düzenlenmiştir. Buna göre hırsızlık suçunun temel halinin cezası bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Hırsızlık suçunun kanunda sınırlı olarak sayılan nitelikli hallerinin işlenmesi halinde ise; fail üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilecektir.
Basit Taksir Nedir?
Basit taksir ceza sorumluluğunu doğuran unsurlardan biridir. Basit taksir Türk Ceza Kanununun 22. maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenmiştir. Basit taksir, bir suçun öngörülemeyerek dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranılması sonucu ortaya çıkmaktadır. Basit taksirin diğer adı ise bilinçsiz taksirdir.
- Ava çıkan bir avcının ormanda ses gelen çalılıklarda hayvan olduğunu düşünerek ateş etmesi sonucu bir kişiyi yaralaması veya ölümüne sebep olması.
- Kavga eden kişilerden birinin diğerine yumruk atması ve bu yumruğun karşı tarafın kalbine gelmesine binaen kalp hastası olan kişinin ölmesi durumunda, yumruğu atan ölen kişinin kalp hastası olduğunu bilmiyor ise basit taksir ortaya çıkacaktır.
Bilinçli Taksir Nedir?
Bilinçli taksir Türk Ceza Kanununun 22. maddesinin üçüncü fıkrasında hüküm altına alınmıştır. Buna göre bilinçli taksir kişinin neticeyi öngörebilmesine rağmen sonucu istememiş olması halinde ortaya çıkar. Bu durumda ceza oranı üçte birinden yarısına kadar arttırılır. Bilinçli taksirin diğer adı ise öngörülen taksirdir. Bilinçli taksire şu örnekler verilebilir:
- Arabayı çok iyi kullandığını düşünen ve kişisel becerilerine güvenen kişinin sollamanın yasak olduğu yerde araçları sollarken başka birinin yaralanmasına sebep olması
- Kırmızı ışıkta geçen aracın yoldaki yayaya çarparak ölmesine sebebiyet vermesi
- Kafasına elma koyduğu arkadaşına, elmayı vurmak amacıyla kişinin bıçak fırlatması ve bıçağın elma yerine göze gelmesi
Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür.
Taksirle İşlenen Suçlarla İlgili Diğer Hükümler
Türk Ceza Kanununun 22. maddesinin 1. fıkrasında taksirli suçların sınırlı sayıda kanunda belirtildiği, kanunda belirtilen taksirle işlenebilen suçlar dışında diğer suçların taksirle işlenemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Buna göre kasten işlenen suçlar birincil suçlar olmakla birlikte, taksir ile işlenen suçların ise ikincil suçlar olması söz konusudur.
Taksirle işlenebilen suçlara şu örnekler verilebilir:
- Taksirli iflas
- Taksirle öldürme
- Taksirle yaralama
- Taksir sonucu casusluk
- Taksirle çevrenin kirletilmesi
Aynı maddenin 4. fıkrasına göre ise; taksirle işlenen suçlarda verilecek cezada failin kusuru dikkate alınacaktır.
Devamı fıkralarda; birden fazla faili olan suçlarda ise taksirli suça karışanlar bakımından tek veya ortak bir ceza ya hükmedilmez. Taksirle işlenen suçlarda her failin kendi kusuru oranında ceza sorumluluğu vardır. Cezanın verilmesinde kusur esas olandır.
Basit taksirle suç işlenmesi halinde; bu durumun sonucu kişiye şahsi ve ailevi yönden artık bir ceza verilmesinin gereksiz olacağı aşikarsa faile ceza verilmeyebilir. Örneğin basit taksirle çocuğunun ölümüne sebep olan babanın yaşadığı mağduriyet gereği ceza verilmesine yer olmadığına karar verilebilir.
Yine bilinçli taksirle bu suç işlenmiş ve fail aynı zamanda bir mağduriyet yaşamış ise bu durumda da ceza yarıdan altıda bire kadar indirilebilir.
Yargıtay 12. Ceza Dairesinin 2019/9401 E. 2021/722 K. 26.01.2021 tarihli kararında;
Sanık idaresindeki kamyonetle, gündüz vakti, meskun mahalde, iki yönlü, gidiş yönüne göre iniş eğimli, virajlı, yüzeyi buzlu olan asfalt kaplama caddede, sınıfına göre zorunlu olmasına karşın aracında kış lastiği bulunmadığı ve lastiklerine zincir takılı olmadığı halde seyrederken aracının 4,9 metre kayması sonucu direksiyon hakimiyetini kaybettiği esnada, seyir istikametine göre soldan yoldan çıkarak, aynı istikamette bankette yürümekte olan yayaya çarpmasıyla, mevcut hızını yol şartlarına göre ayarlamayarak, tam kusuruyla bir kişinin ölümüne sebebiyet verdiği olayda; sanığın eylemini bilinçli taksir ile gerçekleştirdiği ve cezasında artırım yapılması gerektiği gözetilmemesi isabetsizdir.
şeklinde hüküm kurulmuştur.
Basit Taksir ile Bilinçli Taksir Arasındaki Farklar Nelerdir?
Basit taksir ile bilinçli taksir arasında öngörülebilirlik açısından fark söz konusudur. Şöyle ki; basit taksirde kişinin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranmış olması sebebiyle öngörülebilir bir sonucu öngörememiş olması söz konusu olmaktadır. Bilinçli taksirde ise kişi yine dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranarak öngörülebilir bir sonucu ise öngörmüş olmasına rağmen bu sonucu istememektedir. Bilinçli taksirde her ne kadar fail öngörülen sonucu istememiş olsa bile sonucun gerçekleşmiş olması nedeniyle basit taksire oranla daha ağır ceza ile cezalandırılacaktır.
Olası Kast ile Bilinçli Taksir Arasındaki Farklar Nelerdir?
Olası kast ile bilinçli taksir çoğu zaman birbirine karıştırılmaktadır. Her iki halde de sonuç öngörülebilmekteyken bilinçli taksirde sonuç katiyen istenmemektedir. Olası kastta da sonuç istenmemekle birlikte olursa olsun şeklinde hareket edilmektedir. Yani bilinçli taksirde kişi sonucu kabullenmiyor, olası kastta ise doğabilecek sonuçlar göze alınarak, kabullenilmektedir.
Sonuç
Kast suçun manevi unsurlarındandır. Kanundaki suçun bilerek ve istenerek işlenmesini ifade eder. Kast kavramı; Doğrudan kast ve olası kast olmak üzere ikiye ayrılmaktır. Bu ikisi arasındaki en büyük fark suçun cezasında ortaya çıkmaktadır. Olası kast ile işlenen suçlarda daha az ceza verilmektedir. Kasıtlı olarak işlenen bir suçtan dolayı yargılama yapılacak ise kişinin herhalde hürriyetinden yoksun kalmamak adına alanında uzman bir ceza avukatı ile çalışması yerinde olacaktır.
