Güvence Hesabı
(2) Hesaba;
- a) Sigortalının tespit edilememesi durumunda kişiye gelen bedensel zararlar için,
- b) Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dâhilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar için,
- c) Sigorta şirketinin malî bünye zaafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflası halinde ödemekle yükümlü olduğu maddî ve bedensel zararlar için,
ç) Çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca işletenin sorumlu tutulmadığı hallerde, kişiye gelen bedensel zararlar için,
- d) Yeşil Kart Sigortası uygulamaları için faaliyet gösteren Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunca yapılacak ödemeler için,
başvurulabilir. Bakanlar Kurulu, gerekli görülen hallerde, eşyaya gelecek zararların kısmen veya tamamen Hesaptan karşılanmasına karar vermeye yetkilidir.
(3) Hesabın gelirleri; birinci fıkrada belirtilen zorunlu sigortalar ve yeşil kart sigortaları için tahsil edilen toplam primlerin yüzde biri oranında sigorta şirketlerince ödenecek katılma payları ile sigorta ettirenlerden safî primlerin yüzde ikisi oranında tahsil edilecek katılma paylarından oluşur. Bakan, bu oranları binde beşe kadar indirmeye veya tekrar kanunî sınırlarına kadar yükseltmeye yetkilidir.
(4) Sigorta şirketleri, üçüncü fıkra hükmü gereğince kendileri tarafından ödenmesi gereken bir takvim yılına ilişkin katılma paylarını takip eden yılın Şubat ayı sonuna kadar; sigorta ettirenlerden tahsil edilen katılma paylarını ise tahsil edildikleri ayı takip eden ayın sonuna kadar Hesaba yatırmak zorundadır.
(5) Hesap kapsamındaki her zorunlu sigorta ve yeşil kart sigortası için ayrı hesap açılır ve bunların gelir ve giderleri bu hesaplarda izlenir.
(6) Hesabın gelir ve giderleri ile işlemleri, Müsteşarlıkça her yıl denetlenir.
(7) Hesabın kuruluşuna, işleyişine, fon varlıklarının nemalandırılmasına, Hesaptan yapılacak ödemelere, gerek ilgililere gerekse Türkiye Motorlu Taşıt Bürosuna yapılacak rücûlara, 24 üncü madde uyarınca oluşturulacak bilgi merkezine ve Komisyona yapılacak katkı payı ve diğer harcamalara ilişkin esaslar yönetmelikle düzenlenir.
5684 sayılı Kanun’un 14 üncü maddesi uyarınca geçerli olan bu hesap, kazaya neden olan araç tespit edilemediğinde ve kaza ölümlü – yaralanmalı ise devreye girer. Manevi zararlar bu hesaptan karşılanmamaktadır. Bedensel zarar dışındaki her tür maddi zararlar da kapsam dışıdır. Kazaya neden olan sürücü ya da işleten zararları da bu hesaptan karşılanmaz.
Motorlu bisiklet kazalarından doğan zararlar, aracı çalanın, gasp edenin bu durumu bilerek araca binen yolcu ve sürücünün zararları da bu hesaptan karşılanmamaktadır. Hak sahiplerine ödeme yapılacağı zaman güvence hesabına başvuru dilekçesi verildikten sonra bu müracaatın incelenmesi gerçekleşir. Güvence hesabına başvuru hakkı doğduğu hallerden birinin varlığı müracaat için yeterlidir.
Güvence hesabı aracılığı ile trafik kazasına bağlı olarak zarar görenlerin sigorta kapsamı dışında kalmaları durumunda uğradıkları bedensel zararlar giderilmeye çalışılır. Bu hesaba başvuru sigortalının tespit edilemediği durumlarda yapılabilir. Söze konu hesaba başvuru ancak belirli kişilerce yapılabilir. Güvence hesabına başvurabilecek kişiler şunlardır:
- Hak sahibi olan 3. kişiler,
- Sürücü ve işletenin yakınları,
Bu kişiler tazminat yükümlüsünü öğrendikleri tarihten itibaren 2 yıl ve her halükârda 10 yıllık başvuru süresi içerisinde yazılı şekilde ya da taahhütlü mektup yolu ile Güvence hesabına başvurmalıdır. Bu noktada bilhassa vurgulamak gerekir ki güvence hesabına ilişkin iş ve işlemlerde hukuk yardımına başvurmak, deneyimli bir avukattan danışmanlık almak en sağlıklı yaklaşımdır.
Güvence hesabı, sakatlık ya da ölüm halinde trafik kazasına bağlı olarak bu durum ortaya çıktıysa sigorta güvencesinden yararlanılamadığı durumlarda bedensel zarar görene sakat kalması halinde sakatlık tazminatı, ölüm halinde de yakınlara destekten yoksun kalma tazminatı ödenmesini sağlayan bir hesaptır. Bu yönüyle, kazazedeler bakımından oldukça önemlidir.
Güvence Hesabı Nedir?
Güvence hesabı almak için başvuru dilekçesi ve istenen belgelerle müracaat edilmesi gerekir. Ölümlü bir kaza gerçekleşmiş ise kaza tespit tutanağının resmi onaylı sureti, mahkemeye intikal eden olaylarda mahkeme kararı, ölüm raporu, ölenin mesleki ve gelir bilgileri, aile nüfus kaydı aslı, veraset ilamı, kazayla illiyet bağına sahip diğer belgelerle müracaat gerçekleştirilmelidir.
Sakatlanma halinde ise kaza tespit tutanağı, hastane raporları, maluliyet oranını gösterir belge, mahkemeye intikal etmişse mahkeme kararı, kazayla illiyet bağına sahip diğer belgeler talep edilir. Bedensel zararlar dışındaki maddi zararlar için istenen belgeler ise poliçe sureti, kaza tespit tutanağı, eksper raporu, mahkeme kararı varsa sureti, ödeme belgeleri, kazayla illiyet bağını gösteren diğer belgelerdir.
Güvence Hesabından Yararlanma
Güvence hesabından yararlanma bazı koşulların sağlanması ile mümkün olmaktadır. Meydana gelen kazanın hesabın kapsadığı durumları ilgilendirmesi ilk koşuldur. Bazı durumlarda zorunlu sigortalar ortaya çıkan zararı karşılamaz. Güvence hesabı ortaya çıkan durumu zorunlu sigortaların karşılamadığı hallerde yararlanılan bir hesaptır. Hesap sahibi başvurusunu durumuna göre yapar.
Sakatlık hali için yapılacak başvuru ile ölüm ya da maddi hasar söz konusu ile yapılacak başvurular arasında da fark vardır. Başvurular sırasında ise teminat için ihtiyaç duyulan ilgili belgelerin sunulması gerekir. Başvurunun sonuçlanabilmesi için belgelerin incelenmiş olması ve koşulları sağlaması gerekir. Belgelerin uygun bulunması durumunda ise hesap sahibinin kendisi bu haktan yararlanabilir.
Kişinin vefat etmesi durumunda ise ailesine teminattan yararlanma hakkı verilmektedir. Güvence hesabı başvurusu yapılacağı zaman hak sahibinin bu işlemleri yazılı olarak gerçekleştirmesi gerekmektedir. Başvuru yapılacağı zaman da söz konusu sigortanın zaman aşımı süresine uyulması icap eder. Başvuru dilekçesi ve ilgili belgeler eşliğinde müracaat edilerek koşullar sağlanıyorsa bu hesaptan yararlanılabilir.
Güvence Hesabı Teminat Limitleri
Güvence hesabının sorumluluğu riziko tarihinde geçerli olan zorunlu sigorta poliçesinin teminat limitleriyle sınırlıdır. Zorunlu trafik sigortası teminat limitlerinde değişiklik olurken yeni belirlemeler kapsamında araç başına 50.000 TL olan teminat limiti 54.000 TL’ye çıkmıştır. Kaza başına ise bu limit 100.000 TL’den 108.000 TL’ye yükseltilmiştir. Bilindiği gibi trafik sigortası zorunlu olan bir sigorta türüdür.
Trafikte seyreden tüm araçlar için geçerli olan bu sigorta kapsamında trafik kazaları sebebi ile oluşan maddi ve manevi zararlar karşılanmaktadır. Zorunlu trafik sigortası kapsamında kazaya sebebiyet veren kişinin ödemekle yükümlü olacağı tazminat tutarı sigorta şirketi tarafından karşılanmaktadır. Zorunlu trafik sigortası kapsamında poliçede belirtilen teminatlar ve limitler doğrultusunda güvence sunulur.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası), Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası, Tüp gaz Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası güvence hesabı kapsamında kabul edilen sigortalardır.
Güvence Hesabı İletişim
Güvence hesabına erişim sağlamak için buraya tıklayabilir ya da herhangi bir tarayıcı üzerinden www.guvencehesabi.org.tr adresini ziyaret edebilirsiniz. Belirttiğimiz URL üzerinden erişim sağladıktan sonra Güvence hesabına ilişkin ana sayfaya ulaşmış olacaksınız. Ekranın sol tarafında yer alan iletişim sekmesine tıklayarak ya da aşağıda yer alan tablo üzerinden iletişim bilgilerine erişebilirsiniz.
| Güvence Hesabı İletişim Bilgileri | |
| Adres | Esentepe Mahallesi Ali Kaya Sokak Polat Plaza B-Blok No:1b Kat:15 34394 Şişli/İSTANBUL |
| Telefon | (0212) 324 45 00 |
| Fax | (0212) 324 44 99 |
| Web | https://www.guvencehesabi.org.tr |
| e – Posta | gh@guvencehesabi.org.tr |
| Arabuluculuk Başvuru | arabuluculuk@gh.org.tr |
| Hasar Başvuru | hasarihbar@gh.org.tr |
Güvence Hesabı Yönetmeliği
Güvence hesabının düzenleme altına alındığı temel kanun, 5684 sayılı yürürlükteki Sigortacılık Kanunu’dur. Bahse konu Kanun’un 14 üncü maddesinde hükme bağlanan bu hesaba dair bir başka yasal düzenleme ise Güvence Hesabı Yönetmeliği’dir. Bu Yönetmelik, 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 14 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmış olup amaç ve kapsamı şu şekilde düzenlenmiştir:
“Bu Yönetmeliğin amacı; 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 14 üncü maddesi ile oluşturulan Güvence Hesabının kuruluşuna, işleyişine, tanıtımına, idari masraflarına, fon varlıklarının nemalandırılmasına, Hesaptan yapılacak ödemelere, gerek ilgililere gerekse Türkiye Motorlu Taşıt Bürosuna yapılacak rücûlara, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi, Sigortacılık Eğitim Merkezi ve Komisyona yapılacak katkı payları ile, Hesap kapsamındaki zorunlu sigortaların denetimi ve takibinden kaynaklanan giderler ile diğer harcamalara ilişkin esasları düzenlemektir.”
Güvence Hesabı İcra Takibi
İcra takibi, zarara yol açanın sorumluluklarını yerine getirmesi istendiğinde başvurulan bir yoldur. Güvence hesabı aracılığı ile teminat ödemesi gerçekleştirildikten sonra zarara yol açan kişiye rücu işlemi başlatılmaktadır. Zarar sebebi ile hak sahibine bir tutar ödenir. Ödenmiş olan bu tutarın sorumludan alınması rücu işlemidir. İlgili kişinin icra takibini başlatabileceği durumlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Zorunlu sigortalar yapılmadığı takdirde zarar ortaya çıkarsa,
- Zorunlu sigortaların geçerli teminat tutarı üzerinden yapılmamış olması,
- Sorumlu sonradan belli olduğunda.
Güvence Hesabı Sorgulama
Güvence hesabına başvurabilmek için; sigortalının tespit edilememesi, kazanın olduğu tarihte teminat tutarları kapsamında sigorta yaptırılmaması, sigorta şirketinin iflası veya ruhsat iptali, çalınan veya gasp edilen bir araçta işletenin sorumlu tutulamaması, sigorta poliçesindeki belirtilen limitlerin zorunlu sigorta limitlerinden farklı olması gerekir.
Güvence hesabı sorgulama işlemleri yapılacağı zaman guvencehesabi.org.tr adresinden T.C. / vergi kimlik numarası girilerek ve ad – soyadı bilgileri ile arama yapılır. Sorgulama sonucunda alacak çıkması durumunda ilgili sigorta şirketine başvuru yapılması gerekir. Güvence hesabı HSAP kapsamında yer alan alacaklı için doğrudan para iadesi ya da ödemesi yapmamaktadır.
Güvence hesabından yararlanmak isteyenlerin öncelikle teminat başvurusu yapması gerekmektedir. Teminat başvurusu yapılırken de başvuru sahibinin ilgili belgeler eşliğinde müracaatını gerçekleştirmesi koşulu aranır. Başvuru işlemi tamamlandıktan sonra sorgulama işlemine geçilebilmektedir. Bu durumda da hizmet alınan sigorta şirketinin web adresinin bilinmesi icap eder.
Web adresinde sorgulama yapılacağı zaman ilgili kişinin bir dosya numarasına sahip olması gerekmektedir. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na ait internet adresinden de sorgulama yapılabilmektedir. Aranmayan paralar sekmesinden erişim sağlamak suretiyle, hak sahipleri tarafından son derece pratik bir şekilde sorgulama işlemi yapılabilir.
Güvence Hesabı Rücu Yargıtay Kararları
10. Hukuk Dairesi’nin 07.11.2016 tarihli kararı:
10. Hukuk Dairesi 2016/14986 E. , 2016/13480 K.
“İçtihat Metni”
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma sonrası yapılan yargılamada, ilâmda belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne, kısmen konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Hükmün, davacı ve davalı Güvence Hesabı vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davada; Mahkemece verilen ilk kararın, önceki bozma ilamında belirtilen gerekçelerle bozulmasına karar verilmesi üzerine mahkemece bozmaya uyulmuş ise de bozma gereğinin yerine getirildiğinden bahsedilemez.
Önceki bozma ilamında belirtildiği şekilde, Davalılardan Güvence Hesabı vekilinin ödeme definde bulundukları anlaşılmaktadır. Kurumun kanundan doğan basit rücu hakkı nedeniyle, tazmin sorumlularının sigortalı ya da hak sahiplerine yapmış oldukları ödemelerin rücu alacağından düşülmemesi gerekmekte ise de; sigorta şirketlerinin 2918 sayılı Kanun kapsamında poliçeye dayalı akdi sorumluluğu nedeniyle poliçe limitini teşkil eden miktarı sigortalı ya da hak sahiplerine ödediğinin geçerli belgelerle kanıtlanması durumunda; sigorta şirketlerinin mükerrer ödeme ile karşı karşıya bırakılmaması bakımından ödedikleri miktar oranında sorumlu tutulmaması, yargılama giderleriyle vekalet ücretinden sorumluluğun da, poliçe limiti kapsamındaki ödeme yükümlülüğüyle orantılı olarak belirlenmesi gerekir.
Eldeki davada, davalılardan Güvence Hesabı vekilinin ödemede bulunduklarını ileri sürmesi karşısında, ödemeye yönelik belgelerin içeriği ve geçerliliği yönünde araştırma yapılarak, varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, mükerrer ödemeye de sebep olacak şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı ve davalılardan Güvence Hesabı vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davalı … Şirketler Birliği Güvence Hesabı‘na iadesine, 07.11.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Güvence Hesabı Avukatları
Güvence hesabı avukatları, güvence hesabına ilişkin hukuki iş, işlem, uyuşmazlık ve davalarda deneyim, yetkinlik ve başarı sahibi olan ve bu hesabı düzenleme altına alan mevzuat üzerinde uzmanlaşan avukatlardır. Söz konusu avukatlardan hukuki bağlamda yardım almak, bilgi ve birikimlerinden istifade etmek, gelecekte telafisi güç hak kayıpları yaşanmaması adına oldukça önemlidir.
Sonuç
Güvence hesabı ihtiva ettiği zorunlu sigortaların sunduğu güvencelere dair fiziksel olarak yani sakatlık ve ölüm söz konusu olduğunda zarar gören bireylere kazanın ardından sakat kalma durumunda sakatlık tazminatı; kazazedelerin ölmesi halinde ise yaşamını yitiren kişilerin desteğinden yoksun kalan kişilere yönelik destekten yoksun kalma tazminatı ödenir.
